بررسي مخاطرات عملياتي در ايستگاه تقليل فشار گاز با استفاده از روش مطالعه عمليات و خطر

مقدمه: مطالعات خطر و عمليات (Hazard and operability study يا HAZOP) و شناسايي مخاطرات جهت مديريت خطر و افزايش سطح ايمني در ايستگاه‌هاي تقليل فشار گاز شهري ضروري مي‌باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسايي مخاطرات فرايندي ايستگاه تقليل فشار گاز و ارايه راهكارهاي فني و مديريتي جهت كاهش آن‌ها بود. روش‌ها: اين مطالعه در دو ايستگاه تقليل فشار گاز استان اصفهان صورت گرفت. ابتدا تيم HAZOP تشكيل شد و با توجه به نظرات اعضاي تيم، فرايند تقليل فشار گاز به پنج گره اصلي «ورودي گاز، ورودي فيلتر، فيلتر، گرمكن، رگلاتور و بوداركننده» تقسيم گرديد. شاخص‌هاي عملياتي، حد طراحي و انحرافات احتمالي مورد بررسي قرار گرفت. اطلاعات مورد نياز برگه‌هاي كاري HAZOP از طريق مراجعه به كتب، دستورالعمل‌هاي عملياتي، دفتر گزارش روزانه و مصاحبه‌ با مهندسان و اپراتورهاي ايستگاه جمع‌آوري شد. يافته‌ها: انحرافات در گره مسير ورودي گاز و فيلتر شامل شاخص‌هاي فشار، شدت جريان، درجه حرارت و خوردگي و در گره گرمكن شامل انحرافات در جريان گاز، درجه حرارت گاز، دماي هيتر، فشار گاز و خوردگي بود. در گره مطالعاتي رگلاتور، انحرافات در فشار گاز قبل و بعد از رگلاتور، خوردگي، خرابي پايلوت رگلاتور و عدم حساسيت پايلوت به فشار پايين‌دست تعيين گرديد. در گره مطالعاتي واحد بوداركننده نيز انحرافاتي در ميزان تزريق ماده بوداركننده، جريان گاز، فشار، سرعت و ميزان بو مد نظر قرار گرفت. نتيجه‌گيري: در اين مطالعه‌ HAZOP، علل و پيامدهاي ناشي از انحراف شاخص‌هاي عملياتي در پنج گره ايستگاه تقليل فشار گاز شناسايي گرديد و اقدامات پيشگيرانه و اصلاحي آن‌ها همچون تعميرات پيشگيرانه و زمان‌بندي شده، بازرسي مداوم خط لوله انتقال، تهيه يك برنامه زمان‌بندي شده براي بازرسي تجهيزات از نظر خوردگي و بازرسي و بازنگري در طراحي مورد تأكيد قرار گرفت.