اثر متقابل الگوهاي غذايي و شاخص‌هاي تن‌سنجي با ابتلا به پوكي استخوان و كاهش تراكم استخوان

مقدمه: پوكي استخوان (Osteoporosis)، از بزرگ‌ترين نگراني‌هاي سلامت در دنيا محسوب مي‌شود. با وجود نتايج مطالعات بسياري مبني بر تأثير تغذيه بر سلامت استخوان، تاكنون تأثير متقابل آن با عواملي مانند ژنتيك و شاخص‌هاي محيطي و تغذيه‌اي بررسي نشده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي برهم‌كنش الگوهاي غذايي و شاخص‌هاي تن‌سنجي [شاخص توده بدني (Body mass index يا BMI)، نسبت دور كمر به دور باسن (Waist-hip ratio يا WHR)] با ابتلا به پوكي استخوان و كاهش تراكم استخوان بود. روش‌ها: دريافت‌هاي غذايي شركت كنندگان (380 نفر) با استفاده از پرسش‌نامه تكرر مصرف مواد غذايي مورد سنجش قرار گرفت. تراكم مواد معدني استخواني (Bone mineral density يا BMD) نيز با استفاده از دستگاه تراكم‌سنجي در نواحي مهره‌هاي كمري و گردن ران ارزيابي گرديد. شاخص‌هاي تن‌سنجي نيز با اندازه‌گيري قد، وزن، دور كمر و دور باسن محاسبه شد. يافته‌ها: پس از تعديل مخدوشگر‌ها، برهم‌كنش ميانه بالاي الگوي غذايي سالم و چاقي عمومي (BMI بيشتر از 25 كيلوگرم بر مترمربع) در مدل سوم (مدل تعديل شده براي سن، جنسيت، كالري، مصرف مكمل، استفاده از ضد آفتاب، فعاليت فيزيكي، تحصيلات و مصرف دخانيات) معني‌دار و 0.43 (0.95-0.20) به دست آمد و در اين افراد خطر ابتلا به پوكي استخوان و كاهش تراكم استخوان 57 درصد كاهش را نشان داد. خطر ابتلا به پوكي استخوان و كاهش تراكم استخوان در افرادي كه در ميانه پايين الگوي غذايي سنتي قرار داشتند و BMI بيشتر از 25 كيلوگرم بر مترمربع را دارا بودند، كمتر مشاهده شد. همچنين، خطر ابتلا در افرادي كه چاقي عمومي داشتند و در ميانه بالاتر از الگوي غذايي غربي قرار گرفتند، بيشتر بود. نتيجه‌گيري: اثر متقابل الگوي غذايي و شاخص‌هاي تن‌سنجي با ابتلا به پوكي استخوان و كاهش تراكم استخوان تنها در افرادي كه چاقي عمومي داشتند و در ميانه بالاي مصرف الگوي غذايي سالم بودند، با كاهش خطر ابتلا همراه مي‌باشد.