بررسي عوامل پيشگويي‌كننده خودمراقبتي،آگاهي و باور عمومي در مصرف منطقي آنتي‌بيوتيك‌ها: كاربرد تئوري شناختي اجتماعي

مقدمه: افزايش مقاومت آنتي‌ميكروبي، نتيجه افزايش مصرف آنتي‌بيوتيك در مواقع غير ضروري است. گونه‌هاي مقاوم و كاهش كارايي آنتي‌بيوتيك‌ها باعث تحميل هزينه‌هاي زيادي به سيستم سلامت شده است. پژوهش حاضر، با هدف تعيين عوامل پيش‌بيني كننده خودمراقبتي، آگاهي و باور عمومي در مصرف منطقي آنتي‌بيوتيك‌ها بر اساس تئوري شناختي- اجتماعي در مراجعان مراكز بهداشتي درماني جنوب تهران طراحي و اجرا شد. روش‌ها: مطالعه حاضر تحليلي با مشاركت 260 نفر از مراجعان به مراكز بهداشتي درماني جنوب تهران در سال 1396 انجام شد كه به روش تصادفي از 8 مركز تابعه دانشگاه وارد مطالعه شدند. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسش‌نامه محقق ساخته بر طبق تئوري شناختي- اجتماعي بود كه شامل اطلاعات جمعيتي شركت كنندگان و پرسش‌نامه سؤالات خودمراقبتي، آگاهي و باورعمومي مي‌شد و به روش خودگزارش‌دهي تكميل گرديد. براي تحليل داده‌ها، از نرم‌افزار SPSS، آزمون‌هاي رگرسيون خطي و ضريب همبستگي Pearson استفاده شد. سطح معني‌داري در مطالعه حاضر كمتر از 0.05 در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين و انحراف معيار سني شركت كنندگان 12.4 ± 36.3 سال بود. از ميان سازه‌هاي تئوري شناختي- اجتماعي، دانش، خودكنترلي و خودمديريتي سهم معني‌داري در تبيين خودمراقبتي داشت (0.05 P). سازه دانش تنها سازه‌اي بود كه آگاهي را پيش‌بيني كرد (0.05 P). سازه دانش، انتظارات پيامد، موانع درك شده و سازگاري عاطفي سازه‌هايي بود كه باور عمومي را تبيين نمود (0.05 P). نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه سازه‌هاي تئوري شناختي- اجتماعي مي‌تواند جهت طراحي مداخلات آموزشي براي بهبود خودمراقبتي، آگاهي و باور عمومي در زمينه مصرف منطقي آنتي‌بيوتيك‌ها مؤثر باشد.