بررسي راستي ‌نمايي مثل‌ها در متون منثور فارسي نسبت به آموزه‌ هاي ديني

مثل، جمله‌اي مختصر و مشتمل بر تشبيه يا مضمون حكيمانه است كه بين عموم مشهور شده، در محاورات ايشان به كار مي‌رود و بازنمود افكار و عقايد، شيوه تفكر، صفات و روحيات پيشينيان‌است. بي‌ترديد حقايق ديني و مذهبي نيز در آينه ضرب‌المثل ها بازتاب يافته است، اما از آنجا كه مثل‌ها ريشه در دانش عامه دارند، بازنمايي حقايق به ويژه آموزه‌هاي ديني، در بسياري مواضع با واقع مطابقت نداشته و از طرفي موجب تحريف حقايق ديني گرديده و از سوي ديگر دامن ادب بلند پارسي را در بيان، آلوده ناصوابي نموده‌است. لذا شايسته مي‌نمود ضوابطي به دست آوريم تا در مواجهه با مثل‌ها و در موضع بازتاب حقايق ديني –به ويژه حوزه مربوط به اصناف انساني مانند زنان و مردان كه بيشتر مورد توجه و ابتلاي مردم است متوجه نواقص يا نواقض بياني آنها بشويم. بدين جهت ضمن تقسيم‌بندي استقرايي مثل‌ها، بدين نتيجه رسيده‌ايم كه ضرب‌المثل‌هاي فارسي در بازنمود آموزه‌هاي ديني در بسياري موارد و به دلايل مختلف –از قبيل انگيزه مثل نگار و يا محدوديت در ساختار بياني در بازتاب آموزه‌هاي ديني موفق نبوده، بلكه موجب سوء‌برداشت‌ هايي گرديده‌اند كه ساحت دين از آن مفاهيم كاملاً مبرّا و به دور مي‌باشد.