خاورميانه و اسلام رسانه اي تحليلي انتقادي در چارچوب مطالعات پسااستعماري

The Middle East and Media Oriented Analytic Critical Islam from a Post-Colonial Point of View

ما اينك در جهاني توامان انباشته از رسانه‌ها، نظام نشانه‌ها و بحران‌هاي كلان زندگي مي كنيم. بسياري از عرصه‌هاي زيست جهان ما مخلوق نظام نشانه‌ها بوده و به اين اعتبار مي‌تواند زمينه ساز بحران و تداوم بحران‌ها شود. به نظر مي رسد اگر در رابطه ميان جهان اسلام به ويژه منطقه پرآشوب خاورميانه و غرب پس از يازده سپتامبر، اين نسبت را برقرار كنيم اهميت اين موضوع دو چندان مي شود. در سال‌هاي اخير مطالعات مابعد استعماري، افق‌هاي جديدي در زمينه قدرت و بازتوليد انواع بحران‌ها در نسبت با شيوه عمل رسانه‌ها پيش روي محققان گشوده است. از زمان انتشار كتاب شرق شناسي ادوارد سعيد و باب شدن مطالعات پسااستعماري، اهميت رسانه‌ها براي پژوهشگران عرصه سياست، تفكر سياسي و جغرافياي سياسي اهميتي ديگر پيدا كرده است. در مقاله حاضر و با استفاده از نظريه پسااستعماري اين پرسش مطرح مي شود كه در جهان انباشته از رسانه‌ها چه كساني و در چه شرايطي به جاي جهان اسلام به توليد گفتمان حقيقت مشغول اند؟ فرضيه مقاله آن است كه بخش مهمي از آمريت غرب در ساحت فرهنگي، از طريق نظام رسانه اي شكل گرفته است. اهميت اين پژوهش نشان دادن تداوم ايده شرق شناسي از جهان اسلام اما اين بار از طريق نظام رسانه‌هاست. اين به آن معناست كه رسانه‌ها ماهيت و معناي ژئوپوليتيك جهان را تغيير اساسي داده اند و رسانه‌ها ماهيت و معناي ژئوپوليتيك جهان را تغيير اساسي داده اند. يافته‌هاي مقاله نشان مي دهد در سال‌هاي پس از يازده سپتامبر، كاركرد «مجازي سازي و حقيقت سازي رسانه اي» چگونه جاي واقعيت تمدني چون اسلام را گرفته و گفتمان‌هاي وارونه رسانه اي عليه اسلام را تبليغ مي كنند. از جمله نتايج مقاله حاضر توجه دادن خوانندگان به اين مسئله است كه چگونه و تحت چه شرايطي، در سال‌هاي اخير حتي پژوهش‌ها و پژوهشگران جوامع اسلامي خود در دام اطلاعات رسانه اي يا اسلام رسانه اي افتاده اند. مقاله حاضر از روش توصيفي- تحليلي استفاده كرده و با بهره گيري از چارچوب نظري پسااستعماري به نگارش درآمده است.

Today we are living in the world filled with media, media codes and great crises simultaneously. It can be claimed that many arenas of our life-world are the creation of signs system and accordingly it can set the stage for crisis and the continuation of crises. It seems that if we make this connection especially with respect to the Islamic world in the chaotic region of the Middle East and the West after the September 11 attacks, the significance of the subject will be more obvious. In recent years post-colonial studies, have opened new horizons for researchers regarding media practice. In the present essay by using post-colonial theory the question has been proposed of who and under which conditions are engaging in the creation of discourse of truth instead of the Muslim world? The assumption of this article is that the main part of the Western domination [hegemony] in the cultural realm has been shaped by the media system. Based on evidences and issues of these recent years in the Islamic world (the Middle East), the present essay shows how the function of media virtualization and truth making speaks on behalf of the reality of the Islamic civilization. In this essay the descriptive and analytical method has been used and the viewpoints of post-colonial thinkers have been utilized.