ارزيابي ميزان تحمل‌ برخي رقم‌هاي تجاري انگور (Vitis vinifera L.) به تنش شوري

Evaluation of Tolerance Rate of Some Commercial Grape (Vitis vinifera L.) Cultivars to Salinity Stress

انگور از محصولات باغي مهم و اقتصادي ايران است. از دشواري‌هاي كشت اين محصول حساسيت نسبي آن به تنش شوري مي‌باشد. از اين‌رو ارزيابي ميزان تحمل رقم‌هاي انگور و دامنه حساسيت اين رقم‌ها بسيار اهميت دارد. اين پژوهش به‌منظور بررسي اثر تيمار شوري كلريد سديم با غلظت‌هاي صفر (شاهد)، 25، 50 و 100 ميلي‌مولار بر فعاليت‌هاي آنزيمي، شاخص سبزينگي و تغييرهاي ريخت‌شناسي در چهار رقم تجاري انگور به نام‌هاي صاحبي، فخري، سلطاني و خليلي انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. نتيجه‌ها نشان داد در شرايط تنش شوري و اكسيداتيو، رقم فخري و خليلي با توليد آنزيم‌ پاداكسايشي به ميزان بيشتر و انباشت كمتر پراكسيد هيدروژن به‌ويژه در رقم فخري قادر هستند در شرايط تنش شوري متحمل‌تر عمل كنند. به‌طور كلي، با بالا رفتن سطح شوري، از ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي و شاخص سبزينگي كاسته و بر ميزان فعاليت آنزيم‌هاي پاداكسايشي و گونه ‌فعال پراكسيد هيدروژن و مالون دي آلدهايد افزوده شد كه اين تغييرات بين رقم‌هاي مختلف متفاوت بود.

Grape is one of the most important and economic horticultural crops in Iran. One of the problems of grape cultivations is its relative sensitivity to salinity stress. So evaluation of tolerance rate and sensitivity range in grape cultivars has a great importance. This research was conducted to investigate the effects of salinity treatment (NaCl) at different levels (0, 25, 50 and 100 mM) on enzymatic activities, chlorophyll content and morphological changes in four cultivars of grape including 'Sahebi', 'Fakhri', 'Soltani', and 'Khalili'. The experiment was conducted as factorial based on a randomized complete blocks design with three replications. The results showed that under salinity stress conditions and the consequent oxidative stress, 'Fakhri' and 'Khalili' showed the highest tolerance. This higher tolerance is due to more antioxidative enzymes and less accumulation of peroxide hydrogen in 'Fakhri' specially. By increasing in salinity levels, morphological characteristics and chlorophyll content reduced and antioxidative enzymes and free radicle of H2O2 and malondialdehyde enhanced and these changes had variety between different cultivars.