تبيين اثرات گسترش گردشگري در تغيير سطح معيشت روستاهاي كوهستاني مطالعه موردي: دهستان اورامان-غرب استان كردستان

Analyzing of the Impact of Tourism on sustainable livelihoods of rural residents (Case Study: Uraman Village of Sarvabad city)

چند دهه فعاليت با رويكردهاي مختلفي هم چون: انقلاب سبز، صنعتي سازي روستاها و توسعه يكپارچه روستايي، نتوانست مسئله فقر روستايي را حل كرده و بسياري از معضلات ناشي از فقر روستاييان حل‌نشده باقي ماندند، بنابراين نياز بود كه رويكردي جديد كه در آن بر مردم فقير و آسيب‌پذير روستايي تمركز كند، در عرصه نظريه‌هاي توسعه روستايي براي ايجاد حياتي مجدد در روستاها ظهور كند. امروزه جهت رفع فقر به‌عنوان يكي از موانع اصلي تحقق پايداري نظام روستايي بر تأمين معيشت پايدار روستاييان تأكيد ميگردد اين در حالي است كه در رويكرد معيشت پايدار نيز، تأكيد اصلي، جهت پايدار بودن معيشت و رفع فقر بر متنوع اقتصاد روستايي با تأكيد بر فعاليت‌هاي غير كشاورزي مي­باشد. در اين راستا امروزه، گسترش گردشگري با توجه به استقبال گسترده و پتانسيل­هاي نواحي روستايي به‌عنوان راه‌كاري مطمئن و مكمل، جهت تأمين معيشت پايدار روستاييان مطرح‌شده است. با توجه به اين امر، پژوهش حاضر، دراين‌ارتباط و به‌منظور ارزيابي نقش گردشگري در تأمين معيشت پايدار روستاييان روستاهاي هدف گردشگري دهستان اورامان كه قبل از توسعه گردشگري به دليل انزواي جغرافيايي و فقدان زيرساخت­هاي توسعه در سطح نازل معيشتي قرار داشتند؛ انجام‌گرفته است. نوع پژوهش، توصيفي- تحليلي و مبتني بر رويكرد كمي- كيفي ميباشد. گردآوري اطلاعات آن از منابع اسنادي و ميداني مبتني بر مصاحبه و توزيع تصادفي پرسشنامه در ميان250 نفر از سرپرستان خانوار دهستان اورامان بوده كه به روش كوكران از ميان1110 سرپرست خانوار روستاهاي هدف گردشگري، تعيين حجم گرديدند. نتايج تجزيه‌وتحليل داده ­هاي گردآوري‌شده با شاخص­ مهم آمار توصيفي(ميانگين) و آزمون­هاي آمار استنباطي(t تك نمونه‌اي، t زوجي، ويلكاكسون، خي­دو، رتبه­اي فريدمن) نشان از اثرگذاري مثبت گردشگري در بهبود سطح معيشت و تأمين پايداري معيشت روستاهاي هدف گردشگري دهستان اورامان دارد. در اين راستا نيز كاهش سطح آسيب‌پذيري و افزايش ميزان دارايي‌هاي معيشتي موجب شده تا توسعه گردشگري به‌عنوان استراتژي مهم معيشتي در سطح روستاهاي منطقه مطرح گردد.

Regarding the close relationship between poverty and vulnerability, villages that are impoverished have vulnerabilities and critical situations in terms of access to and maintenance of various types of capital. Several decades of activity based on different approaches, such as the Green Revolution, Industrialization of villages and integrated rural development, failed to solve the rural poverty issue and many of the problems caused by rural poverty remained unresolved. Therefore, a new approach that emphasized on the poor and vulnerable rural populations was needed in the field of rural development theory in order to re-establish vitality in the villages. Today, there is a huge emphasis on the elimination of poverty as one of the main obstacles to the realization of rural system sustainability. This is despite the fact that the sustainable livelihoods approach, the main emphasis to sustainable rural livelihoods and poverty alleviation is diversifying the rural economy with an emphasis on non-agricultural activities. In this regard, today, due to the widespread acceptance and potential of rural tourism development in rural areas has been proposed as a way to make and supplements to sustainable rural livelihoods. The present study was to evaluate the role of tourism in sustainable rural livelihoods of Uraman tourism target villages before the tourism development has been done due to geographical isolation and lack of infrastructure development and low level of quality of life. The research method is analytical, based on quantitative-qualitative approach. Documentary resources and field data collection, based on interviews and questionnaires distributed among 250 random households of Uraman villages which by Cochran formula of 1110 households were set volume. The results of the data analysis by descriptive statistics (mean) and inferential statistics (t single sample, t test, Wilcoxon, chi-square, Friedman) shows the positive impact of tourism as an important strategy in improving the livelihoods and security sustainable livelihoods of Uraman villages.