كليدواژه :
ايران , جغرافيا , فرهنگ سياسي , تمركزگرايي
چكيده فارسي :
فرهنگ سياسي هر ملتي نماد رفتارهاي يك ملت نسبت به مقولات مرتبط همچون حكومت، قدرت، روابط خارجي و يكي از عناصر مهم موردمطالعه در جامعه‌شناسي، تاريخ، علوم سياسي و ديگر حوزه‌هاي مرتبط مي‌باشد. در يك جامعه، سنت‌هاي سياسي، كاركرد نهادهاي عمومي، هيجانات سياسي شهروندان و همچنين سبك عمل رهبران نتايج تصادفي حوادث تاريخي نيستند بلكه جزئي از يك كل معنادار و تناسب يافته مي‌باشند كه فرهنگ سياسي جامعه را تشكيل مي‌دهند. اين در حالي است كه هر پديده ظهور يافته در يك كشور اعم از فرهنگ سياسي، به‌طور مبنايي از ابعاد طبيعي و انساني فضاي جغرافيايي محل استقرار خود نيز تأثير مي‌پذيرد. فرهنگ سياسي در ايران نيز مراحل و دگرگوني‌هاي زيادي را پشت سر گذاشته است و مطالعه اين فرايند بدون توجه به بنياد جغرافيايي ناكافي بوده و توجه به ابعاد جغرافيايي فلات ايران مي‌تواند بخشي از علل ظهور فرهنگ سياسي در ايران را نمايان سازد. با توجه به وسعت موضوعات موردمطالعه در فرهنگ سياسي ايران در اين پژوهش كوشش گرديده بنيادهاي جغرافيايي ميل به تمركزگرايي در حكمراني و علل قوام آن در قرن اخير در اذهان و رفتارهاي سياسي دولت‌مردان و شهروندان با اتكا به روش‌شناسي توصيفي تحليلي تحليل گردد. يافته‌هاي پژوهش نمايانگر آن است يكي از عمده‌ترين سرچشمه‌هاي تكوين مقبوليت حكمراني بسيط در فرهنگ سياسي دولت - ملت در ايران درنتيجه عواملي هم چون موقعيت استراتژيك ايران و تنوع خرده‌فرهنگ‌هاي انساني، همچنين وجود منابع طبيعي و فسيلي بي‌بديل موجود در ايران و اثرات آن در افزايش قدرت دولت در بين نيازي به جامعه مدني مي‌باشد. ضمن اينكه موقعيت جغرافيايي حائل ايران مابين قدرت‌هاي بري و بحري و صدمات و خساراتي كه از اين بابت بر ملت ايران وارد گرديد؛ سبب ايجاد حس تنفر نسبت به قدرت‌هاي بيگانه در اذهان حكومت و ملت ايران و اعتقاد به تمركز تصميم‌گيري براي مقابله با چنين اهدافي در فرهنگ سياسي ايران گرديده است.
چكيده لاتين :
Political culture is one important topic in sociology, history, political science. However, the political culture as a human phenomenon, not only influenced by geographical environment and its political geographic position. But also, natural and human Geographical features effects on culture and ideology characteristics in any nation. natural features phenomenon in geographical spatial such political topics basically react from physical and humanity of geographical aspects. In this regard, Iranian political culture studies show the centralized governance has more grass root organization in political culture of Iran. This paper seeks to answer the question: “what factors are of centralize and negative mentality about foreign powers in Iran?” In this paper with rely on descriptive –analytical approaches were studied that geographical basics source of two major traits, inclusive negative mentality to foreign powers and faithfulness to centralization structure. Finding research reveals that Incommensurate distribution of natural resource such as water, productive soil has been caused that only centralized state could be managed this inappropriate situation. From another side, Existence Fossil source in Iran has been caused that foreign powers rivaled for accessing to it. Therefore, Iran's political culture is ruling pro-independence and becoming the undisputed military power has always been pursued in earnest by the various governments. Also, in most oil-rich countries especially in the Middle East, including Iran, more than 50 percent of state revenues directly achieved from the sale of oil and sources of income in the hands of the state as a powerful tool, allows extension of state political power and limits the power of private institutions and social structures. In the cultural geography of Iran, the religion and governance system hs always been a great combination. So, In the Iranian political culture based on the integration of religion with power the distribute political power in space and greater role by private institutions is not possible.
