معرفت‌شناسيِ اخلاقيِ سقراط: پيوندِ نظر و عمل در نوشته‌هاي آغازينِ افلاطون

نوشته‌هاي آغازين افلاطون حول محور نوعي معرفت مي‌گردند كه متعلَقِآنفضيلت‌هاي اخلاقي ا‌ست. ديدگاهِ معرفت‌شناختيِ اين نوشته‌ها نظر را با عمل گره مي‌زند؛ چراكه بر اساس آن، معرفت به فضيلتِ اخلاقي، ما را در عمل نيز اخلاقي، و جهل به آن، ما را مبتلا به رذيلت مي‌سازد. اراده نيز از معرفت پيروي مي‌كند؛ به‌گونه‌اي كه اگر كسي نيكي را بشناسد، خواهان آن خواهد بود؛ ازاين‌رو، هيچ‌كس به خواست خود بدي نمي‌كند. همچنين، سعادت آدمي در گرو معرفت است؛ زيرا برخورداري‌هاي مادي تنها در صورتي كه به‌درستي به كار روند، خير به بار مي‌آورند و معرفت كاربرد درست آن‌ها را به ما مي‌نمايد. حتي فضيلت‌هاي اخلاقي، اگر با معرفت همراه نباشند، فضيلت راستين نيستند. پس، معرفت شرط اصلي كسب فضيلت و سعادت است. در نوشته‌هاي يادشده، روش ديالكتيك سقراطي براي دستيابي به معرفت اخلاقي آزموده، و ثابت مي‌شود كه با اين روش به‌دشواري مي‌توان به چنان معرفتي دست يافت. بااين‌حال، گام‌نهادن در اين راه، زندگي و وجودِ فيلسوف را از فلسفه او جدايي‌ناپذير مي‌سازد.