هستي‌شناسي موسيقي و اثر ادبي از ديدگاه رومن اينگاردن

رومن اينگاردن بنيان گذار هستي‌شناسي هنر است. او با رويكردي پديدارشناختي و تحت تأثير آموزه‌هاي فلسفي هوسرل كوشيد نشان دهد كه اثر هنري و ابژۀ زيباشناختي دو موجوديت متفاوتند. اثر هنري شي اي مانند ساير اشياي واقعي است، درحالي‌كه ابژۀ زيباشناختي ماهيتي قصدي دارد و با كنش‌هاي آگاهي و در ذهن مخاطب قوام مي‌يابد. آثار موسيقي كلاسيك هستي‌شناسي يگانه‌اي دارند. از يك‌سو اثر موسيقايي همان پارتيتوري است كه آهنگساز آن را تصنيف كرده است و از سوي ديگر، اين اثر در هر بار اجرا هستي متفاوتي پيدا مي‌كند. هستي اثر ادبي نيز لايه‌لايه است و اثر به درجات مختلف در هر يك از اين لايه‌ها متحقق مي‌شود. به اعتقاد اينگاردن هر اثر هنري فضاهاي نامتعين و نامشخصي دارد كه مخاطب طي تجربۀ زيباشناختي آن‌ها را تكميل مي‌كند. مخاطب با پُر كردن اين فضاها به اثر هنري يك هستي انضمامي مي‌بخشد. بنابراين، درك اثر هنري مستلزم مشاركت فعّال مخاطب است و اثر در رويكردي بيناسوبژكتيو تقويم مي‌شود.