برتري نوشتار بر گفتار انسان در انديشۀ ملاصدرا

ملاصدرا ميان گفتار و نوشتار تفاوت جوهري نمي بيند. با تمايز برتري گفتار خداوند بر متنِ او از گفتارِ انسان نسبت به نوشتار او، به اين نتيجه مي رسيم كه بر اساس تبيين ملاصدرا از ماهيت و فرآيند زبان، نوشتار انسان عادي بر گفتار او، بدون لحاظِ موارد استثنايي، برتري دارد. با معيار «دوري يا نزديكي به حقيقت» دربارۀ گفتار و نوشتار انسان، دو مشكلِ دريافت حقيقت و تبديل حقيقت به اعتبار فراروي ماست. تلقي برتري گفتار بر نوشتار انسان، شنونده را در زمانِ گفتار نگاه مي دارد و آشكار بودن قصد گوينده از گفتار، شنونده را وادار به ايستايي در همان معناي ظاهر مي كند. در حالي كه نوشتار از پويايي بيشتري برخوردار بوده و به خواننده اجازه تحليل لايه هاي بطون متن را مي دهد. دو اصل در فرآيند زبان با تبيين ملاصدرا فهميده مي شود: 1. تعقل پيش از سخن گفتن/نوشتن 2. تجزيه و تحليل عقلاني هر متن يا سخن توسط مخاطب.