بررسي و مقايسۀ اثر مخارج نظامي و غير نظامي بر رشد اقتصادي ايران

قرار گرفتن ايران در منطقه‌اي استراتژيك و پرمخاصمه از يك سو و بالا بودن سهم مخارج نظامي در بودجه دولت از سوي ديگر، لزوم بررسي اثر مخارج نظامي بر رشد اقتصادي را مهم جلوه مي‌دهد. در اين تحقيق از يك مدل سولوي تعميم‌يافته براي تخمين اثر مخارج نظامي و غير‌نظامي بر رشد اقتصادي ايران در بازۀ زماني 1338-1392و الگوي خود توضيح‌برداري(VAR) و روش هم‌انباشتگي يوهانسن جوسيليوس، استفاده مي‌شود. همچنين به وسيلۀ آزمون علّيت گرنجري تودا ياما‌موتو، روابط علّي بين متغير‌هاي مؤثر بر رشد اقتصادي ايران مطالعه مي‌شود. يافته‌هاي تحقيق بيانگر آن است كه هزينه‌هاي نظامي داراي اثر منفي و معنادار بر رشد اقتصادي ايران‌اند و تأثير مخارج غيرنظامي مثبت و معنادار است. همچنين بين مخارج نظامي و غير‌نظامي با درآمد‌هاي نفتي رابطۀ علّيتي يك طرفه‌اي از سمت درآمد‌هاي نفتي به سمت هزينه‌هاي نظامي و غير‌نظامي وجود دارد. بنابراين، مي‌توان نتيجه گرفت كه با افزايش درآمدهاي نفتي، هزينه‌هاي نظامي و غير‌نظامي ايران نيز افزايش مي‌يابد. همچنين، درآمدهاي نفتي و رشد اقتصادي در ايران داراي رابطه عليّت دو طرفه و متأثري از يكديگر هستند.