مهدويت در انديشه عثمان دان فوديو

اعتقاد به مهدويت و ظهور منجي در قاره افريقا از جايگاه ويژه‌اي برخوردار بوده است. با توجه به اين‌كه انديشه مهدويت نويدبخش نجات انسان‌هاي مظلوم از سيطره ظالمان است؛ عمده صاحبان نهضت‌ها و جنبش‌هاي اصلاحي نسبت مهدي گرفته اند. از همين رو، با آغاز جنبش عثمان دان فوديو (1168-1232 قمري) در غرب افريقا بسياري از مردم وي را مهدي موعود4 خواندند. در اين نوشتار، با روش توصيفي تحليلي، مسائل مربوط به مهدويت در قيام عثمان دان فوديو مورد بررسي قرار گرفته است. براساس يافته‌هاي پژوهش، اعتقاد به مهدويت در تعاليم شيخ عثمان نقشي اساسي داشت و بخشي از عقايد زيربنايي خلافت بود؛ به گونه‌اي كه در نگاه وي، مقدرات خلافت سوكوتو با رويدادهاي آخرالزمان و ظهور حضرت مهدي آميخته بودند. شيخ عثمان ضمن اعتقاد به وجود مهدي، همان ويژگي‌هايي را كه شيعه براي حضرت و قيامش قائل است، مي‌پذيرد.