زنبورهاي عسل بعنوان حسگرهاي زيستي تركيبات شيميايي در محيط

Honeybees as chemical biomonitors in environment

سيستم بويايي حشرات آنها را قادر مي‌سازد تا بتوانند مقادير بسيار اندك از وجود آلاينده هاي محيطي مختلف مانند فلزات سنگين، سموم شيميايي و متابوليتهاي ثانويه عوامل بيماري زاي مختلف مانند باكتريها را شناسايي نمايند. اين فرايند "پايش زيستي" ناميده شده كه بدليل كم هزينه بودن در مقايسه با ساير روشهاي پايش، توجه محققين را به خود جلب كرده است. به اثبات رسيده كه مي‌توان موجودات مختلف مانند زنبورعسل را بدليل حساسيت بالاي حس بويايي از طريق شرطي سازي موثر مبتني بر پاسخ رفتاري قابل مشاهده به بوها براي تشخيص داروهاي قاچاق، مواد منفجره و حتي بيماري هاي انساني آموزش داده و در مكان هاي خاص جهت شناسايي استفاده نمود. بطور كلي پايش آلاينده‌هاي زيست محيطي از طريق ارزيابي رفتارهاي خاص زنبورعسل مانند واكنش گسترش خرطوم در پاسخ به تحريك با آلاينده‌ها و همچنين سنجش بقاياي آنها در فراورده‌هاي كندو و يا در بدن زنبورهاي عسل امكان پذير است. در اين مقاله به بررسي توانايي زنبورعسل جهت پايش آلاينده‌ها و ساير تركيبات شيميايي در محيط زيست از طريق شرطي سازي و يا سنجش بقاياي مواد شيميايي مختلف در كندوها پرداخته مي‌شود.

Insect olfaction systems enable them to detect very small amounts of environmental pollutants such as heavy metals, pesticides and secondary metabolites of disease pathogens such as bacteria. This process is called “biomonitoring”, which has attracted the attention of researchers as a result of low cost compared with other methods of monitoring. It has been proven that different animals like honeybees are trained for the sensitivity of their olfaction system through effective conditioning based on the responsive behavior of the visible smells to detect smuggling drugs, explosives, and even human diseases. Generally, environmental pollutant monitoring may be conducted through the assessment of honeybee specific behavior such as proboscis extension reflex (PER) in response to pollutants and chemical residue monitoring in colony products or honeybee body tissue. This paper pays attention to the ability of honeybees to monitor pollutants and other chemical compounds in the environment.