بررسي تنوع ژنتيكي ميان برخي نژادگان‌هاي سيب محلي ايران و رقم‌هاي تجاري با استفاده از نشانگرهاي مولكولي SSR وSRAP

Assessment of Genetic Diversity Among Some Iranian Native Apple Genotypes and Commercial Cultivars Using SSR and SRAP Molecular Markers

بيشتر رقم‌هاي سيب ايران با نام‌هاي محلي نام‌گذاري شده‌اند و بنابراين روابط ژنتيكي آن‌ها چندان مشخص نيست. در اين پژوهش به‌منظور تعيين شناسنامه ژنتيكي برخي نژادگان‌هاي مختلف سيب‌هاي ايران و نيز مقايسه روابط ژنتيكي آن‌ها با رقم‌هاي تجاري خارجي از دو سيستم نشانگر ريزماهواره SSR (Simple sequence repeats) و SRAP (Sequence-related amplified polymorphism) استفاده شد. از بين 14 جفت آغازگر ريزماهواره به‌كار رفته، 9 جفت آغازگر به‌دليل ايجاد چند شكلي مناسب، كارآمد تشخيص داده شدند. ميانگين تعداد آلل‌ها در هر مكان ژني 22/6 و ميزان هتروزيگوسيتي مشاهده شده برابر 81/0 به‌دست آمد و تنوع ژنتيكي بالا در ماده‌هاي گياهي مورد بررسي كه ناشي از ماهيت خودناسازگاري و دگرگشني سيب مي‌باشد را تأييد كرد. در نشانگر SRAP، از مجموع 56 تركيب آغازگري استفاده شده، تعداد 13 تركيب چند شكلي مناسبي نشان دادند و 194 نوار چند شكل (9/%85) توليد نمودند. ميانگين هتروزيگوسيتي مشاهده شده براي تركيب‌هاي آغازگري 34/0 محاسبه شد كه با ماهيت خودناسازگاري و دگرگشني سيب مطابقت نداشت. نتيجه‌هاي حاصل از اين پژوهش نشان داد كه توانايي نشانگر SSR در نشان دادن اطلاعات چند شكلي و ميزان هتروزيگوسيتي در نژادگان‌هاي سيب نسبت به نشانگر SRAP بيشتر است و برخلاف نامگذاري منطقه‌اي سيب‌هاي بومي ايران، خاستگاه اصلي اين نژادگان‌ها با نام جغرافيايي آن‌ها مطابقت ندارد. نزديكي ژنتيكي سيب‌هاي خارجي نشان از شجره مشترك احتمالي آن‌ها دارد.

Most of the Iranian apple cultivars have been named based on their local names, therefore, their genetic relationships are not clearly specified. In order to determine genetic diversity of various Iranian apple genotypes and comparison between their genetic relations with commercial cultivars, we used microsatellite or simple sequence repeats (SSR) and sequence-related amplified polymorphism (SRAP) markers. Among 14 used microsatellite primer pairs, nine of them were polymorphic. The average number of alleles and observed heterozygosity (Ho) for all loci were 6.22 and 0.81, respectively, which confirmed the high genetic variability among genotypes due to self-incompatibility and cross pollination of apple. Among 56 SRAP primer combinations, 13 of them were polymorphic and produced 194 polymorphic bands (85.9%). The average of observed heterozygosity was computed as 0.34 that does not seem logicl, because apple is an self-incompatible plant. The results revealed that the microsatellite marker system is more reliable than SRAP marker system to indicate information of polymorphic and amount of heterozygosity in apple genotypes and despite nomenclature of apple cultivars based on local cultivation, the main origins of them do not match their geographical names. The genetic similarity of commercial apple trees indicates their common ancestory.