بررسي عوامل مؤثر بر مديريت زماني چراي دام در مراتع استان لرستان (مطالعۀ موردي: شهرستان كوهدشت)

توجه به رعايت زمان چراي دام در مراتع اهميت بسياري در حفظ مراتع كشور و جلوگيري از تخريب آن خواهد داشت. هدف از اين تحقيق بررسي عوامل مؤثر بر رعايت زمان چراي دام در مراتع شهرستان كوهدشت استان لرستان مي باشد. مطالعۀ حاضر جزء تحقيقات پيمايشي بوده و جامعۀ آماري مورد نظر را دامداران عشايري شهرستان كوهدشت تشكيل مي دهند. حجم نمونه نيز از ميان 1038 نفر جامعه آماري، 310 نفر از طريق فرمول كوكران تعيين شد. در پرسش‌نامه‌ها متغيرهاي مختلفي از جمله ويژگي‌هاي اقتصادي اجتماعي بهره‌برداران و عوامل مؤثر در مديريت چرا مورد بررسي قرار گرفت. در اين تحقيق به منظور بررسي عوامل مؤثر بر مديريت زماني چرا از الگوي‌هاي اقتصادسنجي مدل لاجيت استفاده شد. پارامترهاي الگوي لاجيت به روش حداكثر راست‌نمايي برآورد شد. به منظور بررسي برازش داده‌هاي نمونه از شاخص‌هاي ضريب تبيين و درصد پيش‌بيني صحيح استفاده شد. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه ميان گروه هاي مختلف بهره برداران در رعايت زمان چراي دام از مراتع اختلاف معني داري وجود داشته است. داشتن مرتع قشلاقي، تاريخ ورود زودهنگام و خروج ديرهنگام دامداران از مراتع ييلاقي، تأثيرگذارترين عوامل بر رعايت زمان چراي دام از سوي بهره برداران بوده است. با توجه به نتايج، در دامداراني كه مرد بودند وابستگي بالاي معيشتي سرپرست خانوارها به شغل دامداري و بهره برداري از مرتع بيشتر است و به همين دليل زودتر وارد مرتع ييلاقي مي شدند و بهره برداراني كه مرتع قشلاقي نداشتند تمايل كمتري به رعايت زمان چراي دام داشتند و در اين راستا اگر حمايت هايي جهت تأمين علوفۀ دستي بين آنان صورت گيرد سبب رعايت زمان چراي دام در بين اين دامداران مي شود. شهرستان كوهدشت يكي از شهرستان هاي فعال از لحاظ دامداري است و به دليل ورود و خروج دام علاوه بر تأثير مستقيم و غيرمستقيم بر زندگي محلي تأثيرات منفي بر پوشش گياهي مراتع دارد كه با شناسايي عوامل مؤثر بر ورود و خروج دام مي تواند به برنامه ريزان جهت رفع اين مشكلات كمك نمود.