مدل‌سازي رابطه بين خصوصيات فيزيكي حوزه آبخيز و رواناب و رسوب (مطالعه موردي: حوزه گرماب، استان خراسان رضوي

دستيابي به اطلاعات دقيق سيلاب و رسوب، به دليل مشكلات اجرايي و فقدان ايستگاه‌هاي هيدرومتري و رسوب سنجي مناسب بسيار هزينه‌بر و مشكل مي‌باشد. لذا تحقيق حاضر درصدد تعيين ارتباطات معني‌دار بين پارامترهاي فيزيكي حوزه گرماب و مؤلفه‌هاي مختلف سيلاب و رسوب مي باشد. بدين منظور كليه اطلاعات ورودي همچون متغيرهاي مساحت و محيط حوزه‌، ارتفاع حداكثر، حداقل و متوسط حوزه از سطح دريا، طول آبراهه اصلي، شيب آبراهه اصلي، شيب حوزه، ضريب شكل و تراكم زهكشي، فرسايش سالانه و فرسايش ويژه برحسب مترمكعب در كيلومتر مربع در سال و سيل با دوره بازگشت‌هاي 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله به مترمكعب در ثانيه جمع‌آوري شد. سپس ارتباط بين هشت پارامتر برآورد شده سيلاب و رسوب و 10 پارامتر فيزيكي حوزه از طريق روش هاي تجزيه‌وتحليل آماري رگرسيون چند متغيره و شبكه عصبي انجام پذيرفت. بررسي ورودي هاي مؤثر در روش رگرسيون چندمتغيره نشان داد كه متغيرهاي مساحت و شيب حوزه پارامترهاي مؤثر در توليد سيلاب و متغيرهاي مساحت، ارتفاع حداقل و متوسط حوزه و طول آبراهه اصلي پارامترهاي مؤثر در توليد رسوب حوزه گرماب مي باشند. همچنين شبكه تابع پايه شعاعي براي مقادير پيش‌بيني‌شده فرسايش ويژه و شبكه پروسپترون چند لايه براي فرسايش تخميني سالانه به ترتيب با حداكثر ضريب تبيين 0/98و 0/99 و حداقل جذر ميانگين مربعات خطايي برابر با 0/16 و 253/63 به عنوان كارآمدترين مدل انتخاب شد. اما براي مقادير پيش بيني شده سيلاب با دوره بازگشت‌هاي 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله، مدل رگرسيون چندمتغيره باتوجه به حداكثر ضريب تبيين، حداقل جذر ميانگين مربعات خطا و قدر مطلق خطاي نسبي به عنوان برترين مدل برگزيده شد.