ارزيابي تأثير خشكسالي هاي اخير بر تغييرات سطح آب‌هاي زيرزميني دشت سروستان استان فارس

طي سال‌هاي اخير در بيشتر مناطق ايران به دليل كاهش نزولات جوي، خشكسالي هاي پردامنه و شديدي رخ‌ داده كه پيامد آن، افت شديد سطح ايستايي سفره‌هاي آب زيرزميني است. در اين پژوهش، به‌منظور بررسي وضعيت خشكسالي هاي اخير و تأثير آن بر منابع آب زيرزميني از شاخص بارش معيار شده (SPI) در مقياس‌هاي مختلف زماني و شاخص منبع آب زيرزميني (GRI) استفاده شد. ابتدا داده‌هاي بارش ماهانه‌ي 6 ايستگاه هواشناسي و تراز سطح ايستايي مربوط به 24 حلقه چاه شاهد واقع در دشت سروستان استان فارس طي دوره‌ي آماري 1391-1370 جمع‌آوري گرديد. پس از انجام آزمون‌هاي همگني روي‌ داده‌هاي جمع‌آوري‌شده و رفع نواقص آماري به روش تفاضل و نسبت‌ها، شاخص‌هاي مذكور در مقياس‌هاي زماني سالانه، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه محاسبه گرديد. نتايج حاصل از تحقيق نشان مي‌دهد كه در طول دوره‌ي آماري موردمطالعه، خشكسالي هواشناسي و آب زيرزميني دشت، داراي روند افزايشي است و سطح سفره‌ي آب زيرزميني به‌اندازه 10/9 متر افت داشته است. همبستگي بين شاخص SPI در مقياس‌هاي زماني مختلف با اعمال و بدون اعمال تأخير زماني با ميانگين تراز سطح سفره آب زيرزميني و شاخص GRI بررسي شد. تحليل‌هاي آماري نشان داد كه شاخص SPI در مقياس زماني 48 ماهه بدون اعمال تأخير زماني با ميانگين تراز سطح آب زيرزميني و شاخص GRI در سطح 0/01 معني‌دار بوده و داراي بيشترين ضريب همبستگي است كه حاكي از تأثيرگذاري خشكسالي بر آب زيرزميني دشت سروستان است. رابطه‌ي وايازي بين ارتفاع متوسط سطح آب زيرزميني و شاخص SPI نشان داد كه 56 درصد از واريانس تراز متوسط سطح ايستايي تحت تأثير SPI 48 ماهه و 44 درصد متأثر از ساير عوامل به‌ويژه بهره‌برداري بي‌رويه از آب‌هاي زيرزميني است.