واكاوي ابعاد مديريتي لجستيك معكوس در پروژه‌هاي ساخت و ساز شهري (مطالعه چند موردي)

Investigation of Reverse Logistics Management Dimensions in Urban Construction Projects (Multiple Case Study)

ضايعات و نخاله­هاي به جا مانده از پروژه­هاي ساخت‌وساز شهري به‌عنوان يكي از عوامل مهم در آسيب به محيط‌زيست و جامعه شناخته مي‌شوند. اين وضعيت ناشي از كمبود توجه و نقص در مديريت ضايعات ساخت‌وساز و عدم مديريت صحيح مواد و مصالح مي‌باشد. لجستيك معكوس (RL) مفهومي است كه در دهه‌هاي اخير براي مقابله با اين معظل مورد توجه واقع شده است. اما شواهد گوياي اين است كه در ايران از اين مفهوم مهم مديريتي شناخت كافي وجود ندارد و از مزاياي آن به اندازه كافي در پروژه‌هاي ساخت‌وساز بهره گرفته نمي‌شود. در اين پژوهش با استفاده از استراتژي مطالعه موردي چندگانه و از طريق مصاحبه‌هاي عميق با ذينفعان پروژه‌هاي موردي، ميزان آشنايي اركان صنعت ساخت و ساز شهري از RL بررسي و ضمن واكاوي ميزان پياده‌سازي اين مفهوم در پروژه‌ها مهم‌ترين كاستي‌هاي مديريتي آن نيز شناسايي شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه ذينفعان اين صنعت، عمدتاً درك روشني از مفاهيم و روش‌هاي پياده‌سازي RL در پروژه‌ها ندارند، بااين‌وجود ناآگاهانه برخي از جنبه‌هاي آن‌را طي فرايند ساخت اجرا مي‌كنند. اين عدم آگاهي در كنار نبود زيرساخت‌هاي مناسب و ساير عوامل مديريتي كه در اين پژوهش معرفي مي‌شود باعث شده تا اثربخشي RL در پروژه‌هاي ساخت و احداث كشور بسيار نامحسوس باشد.

Proper resource management and recycling of debris are principles of the concept of sustainable development. The construction industry recognized as one of the most important aspects of damage to the environment and society. This situation is due to the lack of attention and deficiency in waste management and the lack of proper management of materials. Reverse Logistics (RL) is a concept that has been considered to solve this problem in recent decades. But evidence is that, this important concept of management is not sufficiently understood in Iran, and its benefits are not sufficiently used in construction projects. In this study, using a multiple case study strategy level of familiarity of experts from RL was examined through in-depth interviews with stakeholders in case studies, and the extent of implementation of this concept was examined in the projects, the most important managerial deficiencies are also identified. The results indicate that industry stakeholders have not had a clear understanding of the concepts and methods of implementing RL in projects. However, they are unknowingly implementing some aspects of it during the construction process. This lack of awareness along with the lack of proper infrastructure and other factors presented in this study has made the RL's effectiveness is insignificant in the construction projects of the country.