تحليل نشانه - معنا شناختي كاركردهاي گفتماني مقاومت و مماشات در اعترافات تاج السلطنه

Semiotic Analysis of Discursive Functions of Resistance and Appeasement in Taj-o-Saltaneh's Confessions

رويكرد نشانه معناشناسي گفتماني است كه با دخيل شمردن سوژۀ تن مدار در خلق معنا و تاكيد بر ابعاد عاطفي، حسي ادراكي و زيبايي شناختي گفتمان، محمل مناسبي براي تحليل و تاويل متون اعترافي به شمار مي آيد. مطابق آموزه هاي اين نگره، كنشگران مي توانند با ايجاد چالش هايي درون گفتماني و خلق جريان هايي همسو يا ناهمسو به مقاومت يا مماشات با »غير « برخيزند و به اين ترتيب، براي احراز يا بازسازي هويت خويش تلاش كنند. در خاطرات تاج السلطنه به مثابۀ نوشتاري اعترافي نيز، سوژه در راستاي هويت طلبي و تقلايي مدام براي رهايي از بحران معنا به مركز ثقلي گفتماني تبديل مي شود تا بتواند نقش خود را در تعامل و تقابل با غير ايفا كند. هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به اين پرسش است كه موضع گيري سوژۀ گفته پرداز، چگونه مقاومت يا مماشات او را در مواجهه با قلمروهاي رقيب رقم زده و اين ويژگي ها با اتكا به كدام يك از مولفه هاي نشانه معناشناختي ممكن شده است. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه سوژه از مجراهاي مقاومت از طريق نمادين سازي، قافيه انديشي، روابط فشاره اي و گستره اي و رجوع به وجه پديدارشناختي حضور، در برابر بحران هويت و معنا به مقابله برخاسته و سرانجام با منقاد شدن در برابر ديگري (بزرگ) راه مماشات پيش گرفته است. در اين ميان، مقولۀ مكان با گره خوردن به هويت سوژه، كاركردي گفتماني پيدا كرده و ضمن نمايندگي كردن وضعيت هاي گوناگونِ سوژه، به شاخص شدت و ضعف مقاومت و مماشات در اين گفتمان بدل شده است.

Discursive semiotic approach with considering the body-centered subject to create meaning and assert an emotional, sensitive-perceptive and aesthetic dimensions can be an appropriate method to analyze and gloss the confessional texts. According to the teachings of this theory, researchers can resist or appease with the “other” by making inter-discourse challenges and create correspondence or different flows, also try to authenticate or reconstruct their identity. The subject of study in Taj-o-Saltaneh’s Memories as a confessional text, gets converted into a gravitational discursive center in order to gain identity and be set free from meaning crisis; so it can play its significant role in interaction and confrontation with other. Based on the nature of confessional discourse and emotion-oriented positioning of the subject in Taj-o-Saltaneh’s Memories, it is the emotional dimension of discourse which overcomes the action and cognitive dimension of discourse and influences different levels of syntax validity, intensity-extensity relationships and discursive values by supplying power to the narrator to take positions and limits against discursive competitors. According to the point of view and the position of narrator, the otherness process receives different shapes and creates different identical forms for the subject. The current research aims to answer the question of how the orientation of the enunciator -subject determines its resistance or appeasement against the realm of rival, and how by referring to semiotic components, these attributions can be achieved. The authors suppose that the subject resist the prevailing discourse with intensity-extensity relationships, symbolization, rhythmic thinking and referring to the phenomenological form of the presence, then with a persuasive appeasement, accepts and surrenders herself. The category of space ties with the identity of subject and finds discursive function and include three features: critical, intermediate, and uncritical all being able to find in Taj-o-Saltaneh discourses which guarantees the presence of the subject.