اثر انواع مالچ بر برخي پارامترهاي فتوسنتزي و روابط آبي زيتون رقم مانزانيلا در شرايط تنش‌ آبي

The Effect of Different Mulch Types on Some Photosynthesis and Water Relation Parameters of Olive Cultivar ‘Manzanilla’ Under Water Stress Conditions

به ‌منظور بررسي اثر مالچ و دو سطح آبياري بر زيتون رقم مانزانيلا، دو آزمايش به اجرا درآمد. در آزمايش اول اثر هفت نوع مالچ در گلدان‌هاي بدون گياه بررسي شد و آزمايش دوم در قالب طرح كاملاً تصادفي در چهار تكرار بر روي گياه زيتون اجرا شد. در اين آزمايش فاكتورهاي مورد بررسي شامل هفت نوع مالچ شامل سنگريزه، پوسته خرد شده‌ پسته، كاه‌‌وكلش، تفاله زيتون، هيدروژل، مالچ امولسيوني و شاهد (بدون مالچ) در دو سطح آبياري (شاهد (آبياري تا رسيدن به 100 درصد ظرفيت زراعي خاك) و تنش آبي (كاهش آبياري تا رسيدن به 50 درصد ظرفيت زراعي خاك)) بود. نتايج نشان داد كه استفاده از مالچ‌ها سرعت تبخير سطحي را كاهش و مقدار محتواي آب باقي‌مانده را افزايش داد و رطوبت را براي زمان بيشتري درون خاك حفظ كرد و بهترين مالچ‌ها از اين نظر، تفاله زيتون و پوسته پسته بود. نتايج آزمايش دوم نشان داد كه پتانسيل آب ساقه و شاخص سبزينگي زيتون به‌طور معنيداري در تيمار تنش آبي كاهش يافت و كاربرد مالچ پوسته پسته باعث افزايش آن در شرايط تنش شد. اندازه روزنه، نسبت روزنه باز به بسته و تراكم روزنه تحت تأثير شرايط آبياري قرار گرفت و كاربرد مالچ‌ها به‌ويژه تفاله زيتون، توانست در شرايط تنش خشكي اثرات خشكي را تقليل دهد و شرايط برگ را براي انجام فتوسنتز و رشد بهبود بخشد. تمامي مالچ‌هاي مورد مطالعه در آزمايش باعث افزايش هدايت روزنه‌اي در تيمار تنش آبي (50 درصد ظرفيت زراعي) نسبت به شاهد (100 درصد ظرفيت زراعي) شدند. در كل نتايج نشان داد كه كاربرد مالچ‌هاي پوسته پسته و تفاله زيتون مي‌تواند راهكار مناسبي براي كاهش اثرات مخرب تنش خشكي در زيتون باشد.

To study the effect of mulch and two irrigation levels on olive cultivar ‘Manzanila’, two experiments were conducted. The first experiment evaluated the effect of seven types of mulch in plant-less pots; the second one was conducted on olives as a factorial according to a complete randomized design with 4 replications. In this experiment, seven mulch types (gravel mulch, pistachio shell mulch, wheat straw mulch, de-oiled olive pomace mulch, super absorbent polymer, organic-based emulsion polymer, and control (no mulch)) in the presence of two irrigation levels (control: irrigation to reach 100% of field capacity) and water stress (irrigation to reach 50% of field capacity) were investigated. The results showed that mulching decreased surface evaporation rate and improved soil water content, keeping the underneath soil moist longer than bare soil; the best types of mulch for conserving soil water were de-oiled olive pomace mulch and pistachio shell mulch. The results of the second experiment indicated that the shoot water potential and the olive chlorophyll index were decreased significantly in the water stressed treatment; however, using pistachio shell mulch improved the latter traits under stress conditions. The stomatal size and stomatal density were also affected by irrigation conditions; on the other hand, mulch usage, especially de-oiled olive pomace mulch, could decrease drought effects in drought stress conditions, improving leaf conditions for photosynthesis, and growth. All types of mulch in the experiment increased stomatal conductance in the water stress treatment (50% of crop capacity), as compared to the control (100% of crop capacity). Overall, the results showed that the application of pistachio shell mulch and de-oiled olive pomace mulch could be a suitable criterion to reduce the damaging effects of drought stress in olive.