اثربخشي برنامه آموزشي كاركردهاي اجرايي بر اساس مدل Anderson بر رفتارهاي يادگيري و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان داراي اختلال بيش‌فعالي/ نارسايي توجه

The Effectiveness of Executive Function Instruction based on the Anderson's Model on Learning Behaviors and Academic Performance among the Students with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

زمينه و هدف : كاركردهاي اجرايي، كاركردهاي عالي شناختي و فراشناختي مي‌باشند كه نقص در آن‌ها، يكي از ويژگي‌هاي اصلي اختلال بيش‌فعالي/ نارسايي توجه (Attention deficit hyperactivity disorder يا ADHA) است. اين اختلال منجر به بروز مشكل در رفتارهاي يادگيري و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان مي‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي برنامه آموزشي كاركردهاي اجرايي بر اساس مدل كاركرد اجرايي Anderson بر رفتارهاي يادگيري و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان مبتلا به ADHA انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون و همراه با گروه شاهد بود. جامعه مورد بررسي را دانش‌آموزان مبتلا به ADHA از بين تمام دانش‌آموزان پايه ششم مدارس ابتدايي منطقه 15 تهران تشكيل داد. با استفاده از نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي، 30 دانش‌آموز انتخاب شدند و در دو گروه آزمايش و شاهد قرار گرفتند. گروه آزمايش برنامه آموزشي كاركرد اجرايي بر اساس مدل Anderson را طي 10 جلسه دريافت كرد. ابزارهاي مورد استفاده، پرسش‌نامه عملكرد تحصيلي درتاج و مقياس رفتارهاي يادگيري (Learning Behaviors Scale يا LBS) McDermott بود. داده‌ها با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس چند متغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: برنامه آموزشي كاركرد اجرايي بر اساس مدل Anderson، منجر به افزايش معني‌دار متغيرهاي خودكارامدي، تأثيرات هيجاني، برنامه‌ريزي و فقدان كنترل پيامد گرديد (001/0 > P). همچنين، در افزايش متغيرهاي انگيزه شايستگي، نگرش نسبت به يادگيري، پشتكار/ توجه و راهبرد/ انعطاف‌پذيري رفتارهاي يادگيري تأثيرگذار بود (001/0 > P). نتيجه‌گيري: برنامه آموزشي كاركرد اجرايي بر اساس مدل Anderson، موجب ارتقاي رفتارهاي يادگيري و عملكرد تحصيلي دانش‌آموزان مبتلا به ADHA مي‌شود.

Aim and Background: The deficits of executive functions, as higher cognitive functions, are of the main criteria of attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). The disorder tends to disrupt in behavior learning and academic performance. This study aimed to investigate the effectiveness of the curriculum of executive functions based on the Anderson’s executive control model on learning behaviors and academic performance among the students with attention deficit hyperactivity disorder. Methods and Materials: This was a semi-experimental study with pre-posttest design with two experimental and control groups. The target population of this research was the total of students with attention deficit hyperactivity disorder among all sixth grade elementary schools in district 15 of Tehran City, Iran. 30 students were selected using random sampling, and divided into two groups of experimental and control. The experimental group received ten working sessions of curriculum of executive functions based on the Anderson’s model. The used tools were Conners Teacher Questionnaire, Dortaj Academic Performance Questionnaire, and McDermott Learning Behaviors Scale (LBS). Data were analyzed using multivariate analysis of covariance method. Findings: The curriculum of executive functions based on the Anderson’s model effectively increased self-efficacy, emotional effects, planning, and lack of control of the outcomes of educational performance (P < 0.001 for all). In addition, it significantly increased motivation of competency, attitude toward learning, persistence/attention, and the flexibility strategy of learning behaviors (P < 0.001 for all). Conclusions: The curriculum of executive functions based on the Anderson’s executive control model has an impact on improving the learning behaviors and academic performance among the students with attention deficit hyperactivity disorder.