عنوان مقاله :
برآورد ارتفاع خط تعادل آب و خشكي كواترنري مطالعه موردي(درياچه مهارلو)
پديد آورندگان :
جعفري، غلام حسن دانشگاه زنجان - گروه ژئومورفولوژي , محمدي، شيوا دانشگاه زنجان
كليدواژه :
مهارلو , ضريب رواناب , كواترنري , خط تعادل آب و خشكي
چكيده فارسي :
سطوح مستوي حاصل عملكرد آبهاي راكدي مثل مانداب، درياچه يا آبگير است كه در نقشههاي توپوگرافي با نقاط ارتفاعي منفرد مشخص ميشوند؛ حد اين سطوح نيز با رديابي شبكههاي آبراههاي كه ناگهان منقطع شده و به صورت دوشاخههاي كوچك، نمادين ميشوند، امكانپذير است. با توجه به اين ويژگيها حداكثر گسترش درياچه مهارلو در كواترنري حدود3/ 1190 كيلومترمربع برآورد گرديد كه نسبت به شرايط كنوني بايد بيش از 5 برابر شده باشد كه از نظر منطقي چنين تغييري با توجه به وسعت 4281 كيلومترمربعي حوضه بعيد به نظر ميرسد. براي آزمون شرايط هيدروژئومورفولوژيكي، شرايط كليماتولوژيكي حوضه بازسازي و نوسانات سطح درياچه با توجه به عوامل محيطي مؤثر بررسي گرديد. بدينمنظور دادههاي مورد نياز از ايستگاههاي اقليمي داخل و مجاور حوضه استخراج شد. بين دما و بارش با ارتفاع، رابطهسنجي و با استفاده از آنها و لايه ارتفاعي حوضه، نقشههاي همبارش و همدماي منطقه ترسيم گرديد. با برآورد حجم آب ناشي از بارش در كل حوضه و درنظرگرفتن ميانگين بعضي از خصوصيات فيزيكي آب درياچه مثل وسعت، مقدار تبخير، حجم و عمق ماهانه، ضريب رواناب حوضه برآورد گرديد. از طرفي با محاسبه و اعمال ارتفاع وزني در روابط برآورد شده در مراحل قبلي، بارش و دماي ماهانه حوضه، برآورد و بين آنها با دادههاي مربوط به نوسان ماهانه سطح درياچه، رابطهسنجي شد. با استفاده از روابط حاصله، ميتوان وسعت درياچه را با هرگونه تغييري كه در بارش يا دما رخ ميدهد، محاسبه كرد. سپس عكسالعمل وسعت درياچه در برابر تغييرات اقليمي كواترنري در سه بازهي دمايي 5، 8و 12 درجه سانتيگرادي كمتر از امروز، بررسي و ارتفاع خط تعادل آب و خشكي و وسعت درياچه در شرايط مختلف برآورد گرديد. نتايج، حاكي از آن است كه با كاهش حداكثري دماي كواترنري درياچه امكان توسعه بيش از 300 كيلومترمربعي را نداشته است.
عنوان نشريه :
فضاي جغرافيايي
عنوان نشريه :
فضاي جغرافيايي