بررسي شاخص‌هاي رشدي و ويژگي‌هاي كيفي هيبريدهاي ذرت علوفه‌اي در تاريخ‌ كاشت‌هاي مختلف در ورامين

Evaluation of Growth Indices and Qualitative Traits of Maize Hybrids at Different Sowing Dates in Varamin, Iran

به ‌منظور بررسي سازگارپذيري هيبريدهاي ذرت با ويژگي‌هاي اكوجغرافيايي ورامين آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مجتمع تحقيقاتي كشاورزي و دامپروري جليل‌آباد ورامين در سال 1394 اجرا شد. براي بررسي تطابق‌پذيري هيبريدهاي ذرت، با شرايط اقليمي از تيمارهاي تاريخ كشت به‌عنوان عامل اصلي در چهار سطح (D1: 15 فروردين، D2: 30 فروردين، D3: 15 ارديبهشت، D4: 30 ارديبهشت) و هيبريدهاي ذرت به‌عنوان عامل فرعي (H1: گازدا، H2: ماكسيما، H3: سينگل‌كراس 701 و H4:اAS160) استفاده شد. نتايج نشان از وجود تنوع بين هيبريدها از نظر شاخص سطح برگ، ماده خشك، سرعت رشد گياه، سرعت رشد نسبي و سرعت جذب خالص در تاريخ كاشت‌هاي مورد مطالعه داشت. همچنين نتايج نشان داد اثر تاريخ كاشت، هيبريد و برهمكنش آنها بر ارتفاع و وزن بوته، وزن بلال، نسبت وزني بلال به بوته، عملكرد علوفه سيلويي و كارايي مصرف آب معني‌دار بود. در بين صفات كيفي مورد مطالعه نيز مشخص شد درصد پروتئين و فيبرهاي نامحلول در شوينده خنثي در بين هيبريدهاي مختلف به‌طور معني‌داري اختلاف داشت. مشخص شد بهترين تاريخ كشت جهت دستيابي به بيشترين عملكرد علوفه سيلويي براي هيبريد ماكسيما و AS160، 15 و30 ارديبهشت و سينگل‌كراس 701، 30 فروردين و 15 ارديبهشت بود، هيبريد گازدا نيز در همه تاريخ‌هاي كاشت عملكرد مشابهي داشت. همچنين نتايج نشان داد در منطقه مذكور كاشت سينگل كراس 701 و هيبريد ماكسيما ظاهراً از نظر عملكرد علوفه سيلويي در واحد سطح نسبت به دو هيبريد ديگر برتري و سازگاري بيشتري دارند ولي نتيجه‌گيري و توصيه قطعي نياز به تكرار آزمايش‌ها در سال‌هاي بيشتري دارد.

In order to evaluate the suitability of maize hybrids in different planting dates, an experiment was conducted as split plot in JalilAbad, Varamin, Iran in 2015. Main and sub plots were planting date (D1: April 4, D2: April 19, D3: May 5, D4: May 20) and maize hybrids (H1: Gazda, H2: Maxima, H3: KSC 701, H4: AS160) respectively. Results indicated that there was variation between hybrids in terms of leaf area index (LAI), dry matter, crop growth rate (CGR), relative growth rate (RGR) and net assimilation rate (NAR) in different planting dates. Also results showed that the effects of planting date, hybrid and planting date × hybrid interaction on plant height, plant weight, ear weight, ear/plant weight ratio, silage yield and water use efficiency were significant. Among the qualitative traits examined, the effects of hybrid on protein and neutral detergent soluble fiber were significant. The best planting date for achieving the highest silage yield of hybrids Maxima and AS160 were May 5 and 20, but for KSC 701 was April 19 and May 5. However hybrid Gazda had a similar yield in all planting dates. It was concluded that even though cultivation of KSC701 and Maxima seems preferable in terms of silage yield but repeating this experiment in further years is necessary for a solid recommendation.