شناسايي آسيب‌ها و تهديدهاي پالايشگاه تهران و تأثير آن بر امنيت زيست‌محيطي

پالايشگاه‌هاي نفت و گاز و صنايع پتروشيمي ازجمله منابعي هستند كه در كشورهاي پيشرفته جهان حساسيت زياد و قابل‌توجهي ازنظر ايمني و حفظ محيط‌زيست بر روي آن‌ها اعمال مي‌شود و برابر استانداردهاي زيست‌محيطي، اجازه تأسيسات و احداث پالايشگاه‌ها در محدوده مناطق مسكوني شهر و بدون انجام مطالعات و ارزيابي زيست‌محيطي و تأييد آن توسط سازمان حفاظت محيط‌زيست مجاز نيست. اين در حالي ‌است ‌كه توسعه شهرها و تراكم جمعيت موجب شده است كه فاصله پالايشگاه‌هاي موجود (ازجمله پالايشگاه نفت تهران) تا مناطق مسكوني بسيار كم شود. ازاين‌رو هدف اصلي، شناسايي آسيب‌ها و تهديدات پالايشگاه نفت تهران و تأثير آن بر امنيت زيست‌محيطي شهر تهران است. سؤال اصلي اين است كه آسيب‌ها و تهديدات پالايشگاه نفت تهران چه تأثيري بر امنيت زيست‌محيطي شهر تهران دارد؟ و فرضيه اصلي اين‌كه، بلاياي انسان‌ساخت دروني و خطرات بيروني در قالب آسيب‌ها و تهديدات پالايشگاه نفت تهران بر امنيت زيست‌محيطي شهر تهران اثرگذار است؟ اين پژوهش ازنظر نوع، كاربردي و به روش توصيفي انجام ‌شده است. روش‌هاي گردآوري اطلاعات كتابخانه‌اي و ميداني بوده است. ابزار اندازه‌گيري پرسش‌نامه بوده كه روايي آن با تأييد استادان و اعتبار آن از روش موسوم به آلفاي كرونباخ به‌دست‌آمده است. جامعه آماري پژوهش شامل كاركناني كه داراي سابقه خدمت حداقل ده‌ساله در وزارت نفت و در اولويت، پالايشگاه در مشاغل مديريتي و يا نخبگان و صاحب‌نظران وزارت نفت، به‌خصوص در حوزه اچ‌اس‌اي باشند كه تعداد آنان 110 نفر برآورد شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 86 نفر تعيين‌ شده و نمونه‌گيري به شيوه تصادفي انجام ‌شده است. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه مهم‌ترين آسيب‌هاي پالايشگاه نفت تهران كه مي‌تواند امنيت زيست‌محيطي شهر تهران را تحت تأثير قرار دهد؛ به ترتيب شامل «انتشار گازها و مواد سمي»، «فقدان آموزش لازم در بين كاركنان و بروز خطاهاي انساني» و مهم‌ترين تهديدات پالايشگاه نفت تهران به ترتيب شامل موارد «تهاجم زميني»، «تهديدات اقتصادي»، «تهاجم هوايي» هستند.