بررسي و تجزيه و تحليل عوامل موثر بر ايجاد و توسعه فرسايش خندقي در حوضه آبخيز شور چاي

Analyzing and Investigating Effective Factors on Creating and Promoting Gully Erosions in Shorchay Watershed

مقدمه: فرسايش خندقي يكي از پيشرفته‌ترين نوع فرسايش آبي است كه مقدار زيادي رسوب را با خود حمل مي‌كند و باعث ايجاد چالش‌هاي مختلف زيست محيطي مي‌شود هدف: اين تحقيق ارزيابي ميزان رشد و عوامل موثر در ايجاد خندق‌هاي منطقه در بازه زماني يك ساله مي‌باشد. مواد و روش‌ها: در اين تحقيق از مقادير هدايت الكتريكي، نسبت جذب سديم،PH ، نوع بافت خاك و از شاخص‌هاي اقليمي (WS) براي تحليل استعداد خندق‌زايي منطقه استفاده شده است. نتيجه‌گيري: بر مبناي شاخص WS حوضه مورد مطالعه استعداد زيادي براي فرسايش خندقي دارد. به‌طوري كه مورفومتري خندق‌ها هم بيانگر سرعت رشد زياد آن‌ها مي‌باشد. نتايج آزمايشگاهي خاك‌هاي برداشت شده از منطقه نشان مي‌دهد كه نوع سازند، بافت خاك، ساختمان ضعيف خاك‌دانه‌ها، بالابودن ميزان نمك‌هاي محلول، به‌ويژه مقادير بالاي SAR، هدايت الكتريكي، ميزان سديم جذب شده موجود در خاك كه موثر در رخداد فرسايش تونلي نيز هستند، از مهم‌ترين عوامل موثر در شكل‌گيري وگسترش فرسايش خندقي و مشخصات مورفومتريك خندق‌ها مي‌باشند. به‌طوركلي شكل‌گيري فرسايش خندقي در منطقه مورد مطالعه از يك طرف تحت تأثير ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك‌هاي منطقه و از طرف ديگر تحت تأثير ويژگي‌هاي اقليمي قرار دارد.

Introduction and Background Gully erosion is one of the most advanced kind of water erosion that carries a lot of sediment and causes various environmental challenges. Therefore, identifying and investigating of effective factors is necessary on forming and promoting of erosion in study area. Aims The aim of this study is to evaluate the factors influencing on dynam-ic of area Gullies in a one year time period. Methodology In this study, electrical conductivity, sodium absorption ratio, PH, soil type and WS index has been used for analyzing of gully erosion po-tential. Conclusion Results indicate that according to WS index the study basin has much potential for gully erosion as of gullies morphometry indicates much speed of promotion of gullies, laboratory results of sample soils of soluble minerals, SAR, electrical conductivity, the amount of sodium in soil are ef-fective on piping erosion are the most important effective factors on for-mation and promotion of gully erosion and morphometric characteristics of gullies. It is thought from the results of study that physical and chemical conditions of soil and rainfall have been effective on soil erosion and gullies development from length and width.