عنوان مقاله :
سير تطور مفهومي «توسعه» از منظر راديكاليسم
پديد آورندگان :
آجيلي ، هادي دانشگاه علامه طباطبايي , رضايي ، مهدي دانشگاه علامه طباطبايي
كليدواژه :
اقتصاد سياسي , توسعه , راديكاليسم , ماركسيسم
چكيده فارسي :
هدف اين پژوهش بررسي انگارهها و ايدهآلهاي نظريه راديكال در اقتصاد سياسي جهاني با تاكيد بر محور «توسعه» است. بنابراين، پرسش اصلي اين نوشتار ماهيت و چيستي مفهوم توسعه در رويكردهاي متنوع راديكاليسم نظير مطالعات استعمار و امپرياليزم، نظريه وابستگي، نئوكلونياليزم، جهاني شدن و تطورات مفهوم «توسعه» در هر يك از اين نظريات است. يافتههاي اين پژوهش كه به روش توصيفي – تحليلي انجام شده و دادهها به روش كتابخانهاي گردآوري شدهاند، نشان ميدهد، در تمام نظريات، ارتباط و پيوندي ناگسستني ميان ديناميزمهاي نظام سرمايهداري و كاركردهاي آن با مفهوم توسعهيافتگي يا توسعهنيافتگي در سطوح مختلف ملي، بينالمللي و جهاني مطرح شده است كه در تمامي آنها ويژگيهاي ذاتي نظام سرمايهداري كمابيش استثمار، نابرابري، و روابط غيرانساني توصيف شده است. در حالي كه درك ايدهآلهاي راديكاليستها در نظريه راديكاليسم در اقتصاد سياسي جهاني يا روابط بينالملل پيچيدگيهاي فلسفي زيادي دارد، اما اين ادبيات پيچيده در جهت نفي انسان ايدهآل غربي به عنوان محور توسعه و تاكيد بر نسبي بودن و بومي بودن ايدهآلهاي جوامع مختلف در ارتباط با موضوع توسعه است. مفهوم توسعه به عنوان چگونگي ساختن جامعهاي برابر از لحاظ روابط اقتصادي و توليدي ديگر در مركز توجه راديكالها قرار ندارد، بلكه آنچه اهميت دارد تاكيد بر انسانيتر نمودن مناسبات موجود در همه سطوح است. راديكالها اگرچه در توسعه و ترويج ادبيات و فلسفه مرتبط با مباحث توسعه يافتگي يا توسعه نيافتگي نقش مهم و كليدي داشتهاند، اما واقعيت آن است كه آنها عملا نتوانستهاند نمونهاي از يك مدل توسعه مبتني بر آراء و مفروضات واقعي خود در سطح ملي و جهاني ارائه دهند.