اثربخشي درمان شناختي- رفتاري مثبت‌نگر بر تاب‌آوري و عزت نفس نوجوانان داراي علايم افسردگي

The Effectiveness of Positive Cognitive Behavioral Therapy on Self-Esteem and Resilience among the Adolescents with Depression Signs

زمينه و هدف : درمان شناختي- رفتاري مثبت‌نگر، رويكرد نوظهوري به درمان مي‌باشد كه درمان شناختي- رفتاري (Cognitive-behavioral therapy يا CBT) را با روان‌شناسي مثبت‌نگر و درمان راه‌حل محور به بهترين وجه تلفيق كرده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي درمان شناختي- رفتاري مثبت‌نگر بر تاب‌آوري و عزت نفس نوجوانان داراي علايم افسردگي بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه به صورت نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون و همراه با گروه شاهد انجام شد. بدين منظور، پرسش‌نامه افسردگي Beck (Beck Depression Inventory يا BDI) در پنج مدرسه متوسطه اول پسرانه اجرا گرديد. از بين دانش‌آموزاني كه نمره افسردگي‌ بالاتر از نمره برش كسب كردند و ملاك‌هاي ورود و خروج را داشتند، 34 نفر به صورت تصادفي انتخاب شدند و 17 نفر به گروه آزمايش و 17 نفر به گروه شاهد (بدون مداخله) اختصاص يافت. مقياس تاب‌آوري Connor و Davidson (Connor-Davidson Resilience Scale يا CD-RISC) و مقياس عزت نفس Rosenberg (Rosenberg Self-Esteem Scale يا RSES ) به عنوان پيش‌آزمون اجرا و سپس مداخله درمان شناختي- رفتاري مثبت‌نگر در گروه آزمايش انجام شد. در پايان، مقياس‌هاي فوق به عنوان پس‌آزمون اجرا گرديد. يافته‌ها: نمرات تاب‌آوري دانش‌آموزان گروه مداخله در مقايسه با گروه شاهد به طور معني‌داري بيشتر بود. همچنين، درمان شناختي- رفتاري مثبت‌نگر منجر به افزايش معني‌دار نمرات عزت نفس دانش‌آموزان گروه آزمايش در مقايسه با گروه شاهد شد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد كه درمان شناختي- رفتاري مثبت‌نگر مي‌تواند به عنوان رويكرد مؤثري جهت تقويت مؤلفه‌هاي عملكرد مثبت در نوجوانان داراي علايم افسردگي كاربرد داشته باشد و انجام پژوهش‌هاي بيشتر در آينده اين موضوع را مشخص مي‌كند.

Aim and Background: Positive cognitive behavioral therapy (CBT) is a new approach in psychotherapy that combines cognitive behavioral therapy with positive psychology and solution-focused therapy. The purpose of this study was to determine the effectiveness of positive cognitive behavioral therapy on resilience and self-esteem among the adolescents with depression signs. Methods and Materials: This was a semi-experimental study with pretest/posttests design, and with control group. Beck's Depression Inventory (BDI) was administered among the students in first grade of 5 randomly-selected high schools. Among the students who had scores upper than cut-off point of depression, and with consideration of inclusion and exclusion criteria, 34 students were selected, and randomly divided into two equal groups of control and experimental. Connor-Davidson resilience scale (CD-RISC), and Rosenberg self-esteem scale (RSES) were administered among the selected sample as pretest. Positive cognitive behavioral therapy was performed in experimental group, and again, the questionnaires were administered among the participants as posttest. Findings: Positive cognitive behavioral therapy significantly increased students’ scores of resilience and self-esteem in experimental group compared to control group. Conclusions: It seems that positive cognitive behavioral therapy can be applied as an effective approach for enhancing positive function components in adolescents with depression signs; further researches on this topic are recommended.