روايت منظر در ديوارنگاري: كاربست ديوارنگاري شهري در دستيابي به منظر شهري انسانگرا

شهر جامع‌ترين مجموعه از دستاوردهاي بشر در طول تاريخ است كه از حاصل جمع آثار او در عرصه‌هاي فرهنگ، معماري، صنعت، هنر، ارتباطات اجتماعي، دانش، اخلاق و سياست به وجود آمده است. منظر شهري با اين وصف مي‌تواند مبيّن كيفيت ارتباط اين عرصه‌ها با يكديگر و افاده معناي آن‌ها در كالبد شهري باشد. هنرهاي شهري در پديدارشدن منظر شهري همچون زمينه‌هاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي آن نقشي بسزا دارند. پژوهش حاضر با اين فرض كه هنر به‌عنوان يكي از متنوع‌ترين و غني‌ترين سرمايه‌هاي معنوي جوامع، مي‌تواند در پيدايش منظر انسان‌گرا در شهرها ايفاي نقش كند، با روش توصيفيتحليلي صورت گرفته و درصدد پاسخ به «چيستيِ» كاركردهاي هنرهاي شهري در رابطه با منظر شهري و «چگونگيِ» ايفاي نقش ديوارنگاري شهري در دستيابي به منظر شهري مطلوب و انسان‌گرا است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد؛ هنرهاي شهري هم بر رويكرد عيني منظر شهري و هم بر رويكرد ذهني آن تأثير مي‌گذارند و ظرفيت‌هاي اين هنر به‌طور بارز در خصوصيات بنيادين منظر شهري شامل «خوانايي»، «هويت‌مندي» و «زيبايي» اثرگذار است. كاركردهاي ده‌گانه شناسايي‌شده هنر ديوارنگاري در منظر شهري در تحقق خصوصيات منظر مطلوب شهري دخالت دارند و كاربست اين تأثيرات در خوانايي منظر شهري و هويت‌مندي آن، بيش از زيباسازي شهري است. اين مسئله نشان‌دهنده تأثيرات عميق و پايدار ديوارنگاري در منظر شهري است كه حكايت از اعمال اثر هنر از طريق صورت و سيماي شهر، بر لايه‌هاي ذهني آن دارد.