عوامل و موانع مشاركت كودكان در تشكيل فضاي شهري

مشاركت همكارانه كودكان با تصويب قوانين حقوق كودك و محور قرار گرفتن حقوق شهروندي آنان از دهۀ 1980 مورد توجه طراحان و برنامه‌ريزان شهري قرار گرفته است. مشاركت در فرايند طراحي فضاهاي شهري به كودكان اجازه مي‌دهد در ايجاد فضاهاي زندگي خود سهيم باشند و محيط پيرامونشان را متناسب با ايده‌ها و نظرهاي خود بسازند. از آنجايي كه كودكان ويژگي‌هاي جسمي، روحي و شخصيتي منحصر به خود را دارند، فرايند مشاركت آنان نيز متناسب با جايگاهشان در جامعه تعريف مي‌شود. بر اين مبنا، هدف پژوهش حاضر بررسي تجارب پروژه‌هاي اجرايي مشاركت كودكان در فرايند طراحي فضاهاي شهري در جهان و ايران بوده است، تا از اين طريق بتوان اصولي عملي براي تنظيم فرايند مشاركت همكارانه كودكان در جامعه ايران پيشنهاد داد. روش پژوهش به كار گرفته شده در اين مقاله توصيفي تحليلي است كه با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و مرور نتايج تجارب عملي، رويكرد و فرايند مشاركت كودكان در طراحي فضاهاي شهري در ايران و جهان ارزيابي شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد براي برنامه‌ريزي فرايند مشاركت كودكان، اكتفا به مباني نظري و اصول تئوري پشتيبان كافي نيست. ضروري است با بهره‌گيري از راهكارهاي اجرايي تجارب در جوامع مختلف، عوامل مؤثر در موفقيت يا شكست مشاركت همكارانه كودكان را شناسايي كرد و براي تحقق يك پروژه شهرسازي مشاركتي كودكان در فرايند طراحي فضاهاي شهري ايران به كار برد.