كارايي الگوهاي مدل ريزمقياس نمايي آماري SDSM در پيش بيني پارامترهاي دمايي درحوضه آبريز ميناب

امروزه تغيير اقليم از چالش هاي جدي جوامع بشري و محيط زيست تلقي شده و سبب ايجاد يك ناهنجاري در سيستم اقليم كره زمين گرديده است. بر اساس ارزيابي دانشمندان افزايش ميانگين دماي جهاني امري اجتناب ناپذير است. بنابراين شناخت و ارزيابي اقليم در دهه هاي آينده مي تواند افق روشني را براي برنامه ريزان در جهت سازگاري و مقابله با اثرات آن فراهم نمايد. هدف اين مطالعه پيش بيني دما بر اساس پروژه دورنمقايسه ايمدل هايجفتشده فاز 5(CMIP5)طي دوره2011 تا2100 با استفاده از سناريوهاي خط سير غلظت عامل(RCP) در حوضه رودخانه ميناب مي باشد. براي اين منظور داده هاي دماي روزانه منطقه در دوره تاريخي(2016-1985( تهيه گرديد. سپس داده هاي حاصل از خروجي مدل گردش عمومي جو(GCM) مربوط به پنجمين گزارش ارزيابي تغيير اقليم(AR5) جهت استخراج خروجي مدل هاي تغيير اقليم تحت سناريوهايRCP4.5,RCP2.6و RCP8.5 درنظر گرفته شد. براي پيش بيني اثر سناريوهاي مختلف تغيير اقليم بر درجه حرارت در سال ها و دوره هاي آتي در مقياس هاي محلي يك فرايند آماري ريزمقياس نمايي((SDSMدر محيط متلب به كار برده شده است. بنابراين در اين مطالعه كليه مراحل ارزيابي تغييرات دماي حوضه رودخانه، مرحله گزينش داده و كاليبره كردن داده ها در محيط متلب بهره گرفته شده است و از SDSMتنها برايپيش بيني تغييرات دما تحت سناريوهايGCMها بهره گرفته شده است. نتايج حاصل از تغييرات روند دماي حوضه ميناب در ناحيه مركزي، شمالي، جنوبي، شرقيو بخش هاي غربي حوضه ميناب با استفاده از مدل هاي گردش عمومي GCMنشان داد كه دماي حوضه رودخانه ميناب در اكثر نواحي روند افزايشي را تجربه كرده است. با اين وجود مقدار افزايشي دما در بخش هايمختلف حوضه متفاوت مي باشدبه طوري كه بيشترين افزايش دما تا 2100 با مقدار 12/1درجه سانتي گراد در بخش شرقي و جنوبي حوضه ميناب مشاهده شده است. اين در حالي است كه ناحيه مركزي حوضه ميناب داراي كمترين مقدار افزايشي دما بوده است تا جايي كه روند دماي بخش مركزي حوضه ميناب بر اساسسناريوهايRCP4.5,RCP2.6 و RCP8.5 در مجموع 3/. درجه سانتي گراد افزايش داشته است. با اين حال روند تغييرات دما در هر سه سناريو براي بخش هايمختلف تفاوت قابل محسوسي باهم ندارند.تقريبا دماي مشابهي را براي آينده حوضه ميناب متصور است ولي با اين وجود در سناريويRCP8.5 همواره مقادير بيشتري براي آينده برآورد كرده است. ارزيابي تغييرات فصلي دما بيانگر اين است كه فصل زمستان نسبت به ساير فصول از روند افزايشي معني داري برخوردار است در حالي كه در فصل تابستان تغييرات دماي نامحسوسي را پيش بينيمي نمايد.نتايج ارزيابي پيش بينيدماي ماهانه بيانگر اين است كه بر اساس سناريوهايRCP 8.5,RCP 4.5,RCP2.6براي ماه هاي ژانويه، فوريه و مارس در فصل زمستان روند افزايش دما و به عبارتي زمستان گرم تر نسبت به زمان حال پيش بيني شده است. همچنين در فصل بهار براي ماه آوريل براي دوره اول كاهش دما و در دوره آخر (2011-2100) افزايش ميانگين دما مشاهدهمي شود. در تمامي ماه هاي فصل تابستان نيز تمامي بخش هاي حوضه از روند افزايش دما برخوردار بوده اندبه خصوص بخش شرقي حوضه مينابكه يكافزايش ميانگين دماي ماهانه در حدود 2 تا 3 درجه سانتي گرادرا تجربه مي كند. در ماه هاي جولاي، آگوست و سپتامبر نيز از روندي افزايشي ولي نه چندان محسوس برخوردار بوده اند. در ماه هاي اكتبر، نوامبر و دسامبر نيز روند افزايش دمايي پيش بيني مي شود.