بررسي خصوصيات اپيدميولوژيك سوانح و جراحت‌هاي راكبان خودرو هاي دو چرخ شهرستان جهرم از سال 1389-1393

The epidemiologic characteristic of accidents and injuries in Two-wheeled vehicle rider in Jahrom city from 2009-2014.

مقدمه:حادثه رويدادي است كه موجب آسيب قابل‌تشخيص شود. افزايش تصادفات رانندگي روند ارتقاي سلامت جامعه را تهديد مي‌كند. زيان‌هاي جاني، مالي و رواني تصادفات، يك اولويت بهداشت عمومي است كه سرمايه‌گذاري در آن ضروري است. لذا، در اين پژوهش خصوصيات اپيدميولوژيك سوانح و جراحت‌هاي موتورسيكلت و دوچرخه‌سواران شهرستان جهرم بررسي شد. روش كار:اين پژوهش، توصيفي-مقطعي، تعداد 14111 سوانح موتورسيكلت و دوچرخه به‌صورت سرشماري از آمارهاي ثبتي اورژانس جهرم از سال 89-93 استخراج شد. ابزار گردآوري اطلاعات، چك‌ليست گزارش مراقبت اورژانس 115 بود. داده‌ها به‌وسيله با آمار توصيفي و آمار استنباطي با نرم‌افزار spss14 تجزيه‌وتحليل شد. نتايج:62.7 درصد سوانح درون‌شهري بودند. 57.9 درصد از تصادفات در روز و 61.4 درصد مصدومان در سنين زير 30 سال بودند. 1.3 درصد از تصادفات فوتي و بقيه جرحي بودند. بيشترين سوانح در ساعت 12 تا 2 و 18 تا 20 رخ ‌داده است. شايع‌ترين تروما، ضربه به اندام‌ها (41.2 درصد) و ضربه به سر (28.9 درصد) بوده است. ماشين با موتورسيكلت (50.3 درصد) و واژگوني موتور (32.9 درصد) بيشترين وسيله نقليه درگير تصادفات بودند. فوت راكبان با ناحيه رخداد تصادف (OR=2.77)، فصل(OR =1.15)، سن (OR =0.624) و جنس(OR =2.065) ارتباط دارد. نتيجه‌گيري:تصادفات فوتي موتورسواران، بيشتر در برون ‌شهر و روشنايي روز، سنين پايين و مردان رخ داده است و شايع‌ترين تروما ضربه به اندام‌ها و ضربه به سر هستند. لذا برنامه‌ريزي لازم، جهت آگاهي افراد از خطرات ناشي از آنها و استفاده از كلاه ايمني صورت گيرد. همچنين فعاليت‌هاي اورژانس در تصادفات برون‌شهري و حضور به موقع در صحنه تمركز يابد.

Introduction: The Accident is an event that causes damage to be detected. Increasing in traffic accidents threaten the community health promotion. Physical, financial and psychological disadvantages of accident are essential to invest a public health priority. This study evaluated the epidemiology of accidents and injuries of motorcycles and bicycles riders in Jahrom city. Method: In this cross-sectional study, 14111 accidents accidents motorcycles and bicycles Jahrom emergency census registration statistics were extracted from 89-93 years. The data gathered by a check lists of 115 emergency care. Data were analyzed with descriptive statistics and logistic regression by software version 14. Results: 62.7 % were facing urban accidents. 57.9 % and 61.4 % of injury of accidents on the day in children under 30 years old. 1.3% of fatal accident and others were injury. Most accidents occurred in the 12 to 2pm and 18 to 20pm. Most prevalent trauma, a blow to the organs (41.2%) and head trauma (28.9 %). Car-motorcycles (50.3%) and motor reversal (32.9%) were the most vehicle accidents involved. Occupants died at the crash area (OR= 2.77), season (OR= 1.15), age (OR= 0.624) and sex (OR= 2.065) were associated. Conclusion: Fatal accident motorcycle riders, are mostly outside the city and daylight, those occurred in early age and men and most commonly injuries are a blow to the organs and head trauma. Therefore, educational planning necessary to inform people about accident risks and use of helmets. On the other hand, emergency activities focus in suburban accidents and timely on scene presence.