اهميّت نسبي و پراكنش اقليمي قارچ‌هاي بيماري‌زاي ريشه و طوقه لوبيا در مزارع استان لرستان

Importance and climatic distribution of pathogenic fungi associated with bean root and crown in Lorestan province

پوسيدگي ريشه و طوقه لوبيا يكي از بيماري‌هاي مهم و اقتصادي اين محصول در جهان است. پراكنش و غالبيت نسبي عوامل قارچي پوسيدگي ريشه و طوقه لوبيا در مناطق و اقليم‌هاي لوبياكاري استان لرستان از جمله مزارع شهرستان‌هاي ازنا، اليگودرز، سلسله، دورود و بروجرد ارزيابي گرديد. از نمونه‌برداري‌ها جمعاً تعداد 1164 جدايه با استفاده از محيط كشت عمومي و انتخابي، جداسازي و بيماري زايي گونه‌هاي عمده روي رقم اختر ارزيابي و اثبات گرديد. شناسايي بيمارگرهاي غالب براساس ريخت شناسي پرگنه و ويژگي‌هاي ميكروسكوپي انجام و با استفاده از ژن‌هاي β-tubulin و αTEF1- مورد تاييد ملكولي قرار گرفت. فراواني جدايه‌هاي قارچي و آزمايش بيماريزايي عوامل قارچي نشان داد كه F. solani، با 33/42 درصد ، مهمترين عامل پوسيدگي ريشه لوبيا در استان و پس از آن، F. oxysporum، Macrophomina phaseolina و Rhizoctonia solani به ترتيب 26/55 ، 15/55 و 7/73 درصد از جدايه‌ها را به خود اختصاص دادند. فراواني جدايه‌هاي قارچي در شهرستان‌هاي سلسله، بروجرد، ازنا ، دورود و اليگودرز به‌ترتيب 24/57، 18/64، 16/58، 15/20 و 8/25 درصد بود. فراواني جدايههاي قارچي بدست آمده در مراحل رشد اوليه، گل‌دهي و غلاف‌دهي ميزبان لوبيا بهترتيب 20/70، 26/37 و 52/92 درصد بود. براساس انطباق اقليمي مناطق نمونه‌برداري ، بيشترين فراواني عوامل قارچي در اقليم نيمه مرطوب معتدل ارزيابي گرديد.

Common bean root rot which is an economically important fungal diseases worldwide. Distribution and relative dominance of the disease was investigated in the farms of the major bean cultivating regions and clima of Lorestan province. The dominant pathogenic fungi were identified based on colony morphology and microscopic characteristics, and then confirmed by molecular technique using -tubulin and TEF1- genes. Frequency of fungal isolate and the pathogenicity tests showed that F. solani, with 33.42 % isolation frequency was the most important causal agent of common bean root and crown rot in Lorestan province followed by F. oxysporum, Macrophomina phaseolina and Rhizoctonia solani with 26.55, 15.55 and 7.73 %, respectively. Frequencies of root rot pathogens distributed across bean farms of Selseleh, Borujerd, Azna, , Doroud and Aligudarz were 24.57, 18.64, 16.58, 15.20 and 8.25 %. respectively. The frequency of the pathogen isolated from common bean plants at the early growth, flowering and podding stages was 20.70, 26.37 and 52.92 %, respectively. Based on the climate zone parameter, the highest frequency of fungal agents was belonged to semi-humid temperate climate.