مسئوليت بين‌المللي ناشي از فعاليت‌هاي ارتش‌هاي خصوصي

ظهور و حضور ارتش­هاي خصوصي در عرصه مخاصمات مسلحانه باعث گرديد كه دولت­ها ديگر تنها بازيگران نظام بين‌الملل پس از جنگ سرد نباشند. امروزه مخاصمات مسلحانه چه بين­ المللي و چه غيربين­ المللي بيشتر جولانگاه ارتش­ هاي خصوصي است تا ارتش ­ها و سربازان دولتي. گسترش فعاليت­هاي اين ارتش­ ها و توسعه خدمات ارائه شده توسط آنان اعم از مشاركت مستقيم و غيرمستقيم سبب نگراني جامعه بين­ المللي از تبعات چنين حضور و فعاليتي شده است. چالش­هاي حقوقي مهمي در زمينه ماهيت و وضعيت حقوقي و به ويژه مسئوليت ارتش هاي خصوصي وجود دارد؛ چراكه مطابق قواعد حقوق بشردوستانه هر فردي كه به هر علتي در مخاصمات مسلحانه شركت كند، در صورت عدم رعايت قواعد و اصول حاكم بر مخاصمات داراي مسئوليت خواهد بود. احراز زمينه ­هاي ايجاد مسئوليت بين ­المللي اعم از مسئوليت دولت و مسئوليت كيفري اعضاي ارتش­هاي خصوصي مطابق اسناد بين­المللي براي ايجاد چارچوب حقوقي منسجم براي اين امر ضروري است . دولت­هايي كه بنحوي با ارتش ­هاي خصوصي مرتبط مي­باشند در قبال اقدامات اين ارتش­ ها، براساس تعهدات ناشي از قواعد حقوق بين­ الملل و حقوق بين­ الملل بشردوستانه، در صورت نقض اين تعهدات دولت مسئوليت خواهد داشت. دركنار اين بُعد از مسئوليت، نقض قواعد حقوق بشردوستانه مطابق مفاد كنوانسيون­هاي چهارگانه ژنو مي‌تواند مسئوليت كيفري نيز براي اعضاي ارتش ­هاي خصوصي به دنبال داشته باشد. حال با توجه به پذيرش حضور اين ارتش ­ها در مخاصمات مسلحانه اين سوالات مطرح مي­شود كه ماهيت حقوقي ارتش­هاي خصوصي چيست؟ ارتش­ هاي خصوصي در قبال اقدامات و فعاليت­هاي خود چه مسئوليت­هايي برعهده دارند؟ ضمانت اجراي نقض قواعد حقوق بين‌الملل بشردوستانه توسط ارتش ­هاي خصوصي چيست؟