ويژگي‌هاي روان‌سنجي پرسشنامه حساسيت به تنبيه و حساسيت به پاداش- تجديد نظر و تصريح شده

The Psychometric Properties of the Persian Version of Sensitivity to Punishment and Sensitivity to Reward Questionnaire-Clarified and Revised

زمينه و هدف: نظريه حساسيت به تقويت در حيطه ­هاي مختلفي نظير شخصيت، هيجان و آسيب‌شناسي رواني اهميت و كاربرد دارد. پرسشنامه تجديدنظر و تصريح‌شده حساسيت به تنبيه و حساسيت به پاداش به‌منظور سنجش اين نظريه و مرتفع ساختن مشكلات ابزارهاي قبلي، ساخته شد. پژوهش حاضر باهدف بررسي ويژگي­‌هاي روان‌سنجي SPSRQ-RC در جامعه ايراني انجام شد. مواد و روش­‌ها: اين پژوهش از نوع توصيفي-همبستگي است. جامعه آماري كليه دانشجويان دانشگاه بجنورد در نيم سال اول تحصيلي 96-1395 بودند كه از بين آن‌ها 485 نفر، به‌عنوان نمونه پژوهش، با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه­‌اي انتخاب شدند. داده­‌هاي پژوهش با استفاده از پرسشنامه­‌هاي تجديدنظر و تصريح‌شده حساسيت به تنبيه و حساسيت به پاداش (Sensitivity to Punishment and Sensitivity to Reward Questionnaire-Revised and Clarified يا SPSRQ-RC)، مقياس سيستم بازداري رفتاري/ فعال‌سازي رفتاري (Behavioral Inhibition System/Behavioral Activation scale يا BIS/BAS Scale)، مقياس عاطفه مثبت و عاطفه (Positive Affect and Negative Affect Schedule يا PANAS) منفي جمع­‌آوري شد. داده­‌ها با استفاده از ضريب Cronbach , s alpha و ضريب همبستگي Pearson، ضريب باز آزمايي، تحليل عامل اكتشافي و تحليل عامل تأييدي، تجزيه‌وتحليل شدند. يافته­‌ها: تحليل مؤلفه‌هاي اصلي با روش چرخش واريماكس، منجر به استخراج دو عامل زير بنايي حساسيت به تنبيه و حساسيت به پاداش براي SPSRQ-RC شد. مدل دو عاملي شناسايي شده 51/38 درصد از واريانس داده‌ها را تبيين كرد. ده ماده از SPSRQ-RC بر روي عامل اول يعني حساسيت به تنبيه و ده ماده بر روي عامل دوم يعني حساسيت به پاداش داراي بار معني­‌دار بودند. شاخص­‌هاي مدل تحليل عامل تأييدي نشان داد مدل دو عاملي از برازش مطلوبي برخودار است. كليه ماده­‌هاي مربوط به هر يك از عوامل حساسيت به تنبيه و حساسيت به پاداش داراي بار عاملي بالايي بودند و ساختار عاملي SPSRQ-RC را تائيد كردند. نتايج بررسي اعتبار SPSRQ-RC با استفاده از روش­‌هاي همساني دروني و بازآزمايي نشان داد اين ابزار از اعتبار مطلوبي برخوردار است. همچنين، نتايج نشان داد SPSRQ-RC از روايي همگرا و افتراقي مطلوبي برخوردار است. نتيجه­‌گيري: SPSRQ-RC از ويژگي­‌هاي روان‌سنجي مطلوبي در جامعه ايراني برخوردار است و ارزيابي مناسب‌تري براي سنجش نظريه حساسيت به تقويت فراهم مي­‌كند.

Aim and Background: Despite the importance and applicability of the reinforcement sensitivity theory (RST) in various areas such as personality, emotion and psychopathology, the operationalization of this theory into selfreport questionnaires has been problematic and the tools available to measure this theory have somehow been accompanied by defects and weaknesses in terms of their psychometric properties. Therefore Sensitivity to Punishment and Sensitivity to Reward Questionnaire-Revised and Clarified (SPSRQ-RC) was developed to address the problem of Sensitivity to Punishment and Sensitivity to Reward Questionnaire (SPSRQ). The purpose of this study was to investigate the psychometric properties of the Persian version of SPSRQ-RC. Methods and Materials: This was a descriptive-correlative study. The statistical population was University of Bojnord students that 485 of whom were selected as the research sample using stratified random sampling method. Data were collected using SPSRQ-RC, Behavioral Inhibition System/Behavioral Activation Scale, Positive Affective Scale and Negative Affective Scale. The collected data were analyzed through Cronbach’s alpha, Pearson correlation coefficient, Test-retest method, exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis. Findings: The principal components method by Varimax rotation led to the extraction of two factors; the sensitivity to Punishment (SP) and sensitivity to Reward (SR) for SPSRQ-RC. The two-factor model explained 38/51 percent of the data variance. 10 items of SPSRQ-RC on the first factor (sensitivity to Punishment) and 10 items on the second factor (sensitivity to Reward) have the significant factor load. All items belonging to each of the sensitivity to Punishment and sensitivity to Reward factors had a high factor load and confirmed the SPSRQRC factor structure. The results of the SPSRQ-RC reliability using internal consistency and test re-test showed that this tool is reliable. Also, the results showed that SPSRQ-RC has a convergent and divergent validity. Conclusions: SPSRQ-RC has good psychometric properties in Iranian society and provides a more appropriate assessment for RST