اثربخشي روان نمايشگري بر تنظيم هيجان دانش‌آموزان مبتلابه نارساخواني

The Efficacy of Psychodrama Training Program on Emotion Regulation in Students with Dyslexia

زمينه و هدف: مشكل در تنظيم هيجان ازجمله مسائلي است كه دانش­‌آموزان مبتلابه نارساخواني (Dyslexia) با آن روبه­‌رو هستند. پژوهش حاضر باهدف بررسي اثربخشي روان نمايشگري (Psychodrama) بر تنظيم هيجان دانش­‌آموزان دختر مقطع تحصيلي ابتدايي مبتلابه نارساخواني شهر اصفهان انجام شد. مواد و روش­‌ها: اين مطالعه از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش­‌آزمون، پس­‌آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماري شامل تمامي دانش‌آموزان دختر پايه سوم تا ششم ابتدايي بودند كه در سال تحصيلي 95-1394 در مدارس عادي مناطق پنج­گانه شهر اصفهان مشغول به تحصيل بودند. نمونه موردمطالعه شامل 30 نفر از دانش­‌آموزان دختر نارسا­خوان مقطع ابتدايي با دامنه سني12-9 سال بود كه به شيوه نمونه­‌گيري تصادفي چندمرحله­‌اي انتخاب شدند. آزمون خواندن و نارساخواني (Reading & Dyslexia Test يا RDT) جهت تشخيص ناتواني يادگيري روي دانش‌آموزان اجرا شد و 30 دانش‌آموز مبتلابه نارساخواني انتخاب و برحسب‌ تصادف در گروه آزمايش (15 نفر) و گواه (15 نفر)، قرار گرفتند. مداخله شامل 12جلسه 45 دقيقه‌اي بود كه در گروه آزمايش اجرا شد. در اين مطالعه از پرسشنامه تنظيم شناختي هيجان (Cognitive Emotion Regulation Questionnaire يا CERQ)، ويرايش چهارم آزمون هوش وكسلر (Wechsler Intelligence Scale for Children-Fourth Edition يا WISC-IV) به‌منظور كسب اطمينان از عادي بودن هوش گروه نمونه، كه يكي از معيارهاي لازم در تشخيص ناتواني يادگيري است و آزمون خواندن و نارساخواني استفاده شد. جهت تحليل داده­‌ها از نرم‌افزار آماري SPSS نسخه 21 و روش تحليل كوواريانس چند متغيره (MANCOVA) استفاده شد. يافته­‌ها: يافته­‌هاي حاصل نشان داد كه برنامه آموزش روان نمايشگري بر تنظيم هيجان دانش‌آموزان مبتلابه نارساخواني تأثير معنادار دارد (0001/0>P). نتيجه­‌گيري: نتايج نشان داد كه برنامه آموزش روان نمايشگري در تنظيم مؤثر هيجان دانش­‌آموزان مبتلابه نارساخواني مؤثر است. به‌طوري‌كه دانش­‌آموزان بعد از دريافت اين رويكرد علاوه بر كاهش هيجانات منفي و بهبود تنظيم هيجانات مثبت، در زمينه­‌هاي ديگري مانند رفتارهاي بين فردي و اجتماعي نيز بهبود نشان دادند. بنابراين تمركز بر مهارت­‌هاي تنظيم هيجان به‌عنوان عامل مهمي در تداوم اختلالات يادگيري، مي­‌تواند در طراحي مداخلات پيشگيرانه و كاهش بروز اختلالات روان­شناختي ناشي از آن مفيد باشد.

Background and aim: The problem of emotional regulation is one of the problems faced by students with dyslexia. The aim of this study was to investigate the effectiveness of psychodrama on emotion regulation of students with dyslexia. Method: This study was quasi-experimental with pre-test, post-test and control group design. The statistical population included all students with dyslexia who were studying in public schools of the five educational regions of Isfahan city during 2015-2016. Multistage random sampling was used for the selection of the sample. The Reading & Dyslexia Test (RDT) were administered to identify learning disabilities in the students and 30 students with dyslexia were selected and randomly assigned to experimental (n=15) and control (n=15) groups. The intervention for the experimental group included 12 sessions each lasted 25 minutes. In this study, the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ), Wechsler Intelligence Scale for Children- Fourth Edition (WISC-IV) and Reading & Dyslexic Test (RDT) were used. The data were analyzed using Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA). Findings: The findings indicated that the psychodrama training program significantly influenced emotion regulation of students with dyslexia (p<0.0001). Conclusion: The results showed that psychodrama training program is effective in emotion regulation of students with dyslexia. So, students after receiving this approach, in addition to reducing negative emotions and improving the regulation of positive emotions also improved in other areas such as interpersonal and social behaviors. Therefore, focusing on emotional regulation skills as an important factor in the continuity of learning disorders can be useful in designing preventive interventions and reducing the incidence of psychological disorders.