مباني و اصول آزاد انديشي از منظر اسلام با تأكيد بر انديشه‌هاي علامه طباطبايي

Principles of Free Thought from the Point of View of Islam, with Emphasis on Allamah Tabataba'i's Thoughts

هدف: دين اسلام با رويكرد كمال‌جويي انساني، آزادي و استفادۀ صحيح از اختيار انساني را از مهم‌ترين ابزارهاي رسيدن به اين هدف مي‌داند. به علاوه، دست يافتن به انديشه‌هاي صحيح و قابل اعتماد نيز از مهم‌ترين دغدغه‌هاي انسان به شمار مي‌آيد. علامه طباطبايي در زمينۀ مباني نظري دين مقدس اسلام در زمينۀ آزاد انديشي با استفاده از روش تفسيري قرآن به قرآن مطالب ارزشمندي بيان كرده است. هدف اين مقاله، دستيابي به مباني و اصول آزاد انديشي از منظر اسلام به منظور مصون ماندن تفكر آزاد انساني از انحراف بوده است. روش: در اين نوشتار با رويكرد توصيفي و تحليلي به بررسي مباني و اصول آزادانديشي از منظر اسلام با محوريت انديشه‌هاي علامه طباطبايي پرداخته شده است. يافته‌ها: خدامحوري، اختيار، ثابت بودن حق و باطل، عقل‌گرايي، كرامت انساني، كمال‌گرايي و غيب‌پذيري، از جمله مباني؛ و آزادي در محدودۀ شريعت، آزادي بيان و ترويج انديشه، تبيين حق از باطل، اجبارستيزي و يقين‌گرايي از جمله اصول آزاد انديشي از منظر اسلام است. نتيجه‌گيري: هر چند انسان آزاد آفريده شده است، اما اگر آزاد انديشي خود را در چارچوب انديشه‌ها و آموزه‌هاي اسلامي قرار ندهد، خطاپذيري انديشه‌هاي او فراوان خواهد بود. دين اسلام براي تفكر آزاد يك سري اصول و مباني دارد كه رعايت آنها باعث مي‌شود انديشه‌هاي انساني از دقت لازم برخوردار باشد و از انحرافات فكري مصون بماند.

Objectives: Islamic religion, with its approach to human perfection, sees freedom and thought as one of the most important means of achieving this goal. In addition, finding trusted thoughts is one of the most important human concerns Allameh Tabatabai is one of the great Shiite thinkers who has expressed valuable material in the field of theoretical foundations of Islamic holiness in the field of free thought through the Qur'anic interpretation of the Qur'an. The purpose of this article is to achieve the principles of free thinking from the perspective of Islam in order to preserve the free human thought. Method: In this article, the descriptive and analytical approach, the principles of free thinking from the perspective of Islam, according to Allamah Tabatabai's thoughts, has been examined. Results : The results of the article indicate that : theocentrism , freedom, truth, rationality, human dignity, perfectionism, including the foundations and freedoms within the limits of the Shari'a, freedom of speech and the promotion of thought, correct and incorrect explanation, avoidance of coercion, include the principles of free thinking in Islamic Viewpoint. Conclusion: Although freedom has been made for human beings, but if its free thinking is not in the Islamic framework, the mistake in its thoughts is very abundant. Islam provides a set of principles of free thinking that allow human thinking to be precise and safe deviations.