پديد آورندگان :
بادپر، سيما دانشگاه آزاد اسلامي واحد بين المللي خرمشهر خليج فارس - گروه روانشناسي , بختيارپور، سعيد دانشگاه آزاد اسلامي اهواز - گروه روانشناسي , حيدرئي، عليرضا دانشگاه آزاد اسلامي اهواز - گروه روانشناسي , مرادي منش، فردين دانشگاه آزاد اسلامي دزفول - گروه روانشناسي
كليدواژه :
خود مراقبتي , حمايت اجتماعي , سواد سلامت , خود كارآمدي در مديريت ديابت
چكيده فارسي :
با در نظر گرفتن اهميت و شيوع بالاي بيماري ديابت به منظور ارتقا سلامت جامعه، ضرورت دارد عوامل مرتبط با خود مراقبتي اين بيماران بررسي شود. لذا اين پژوهش با هدف آزمون مدل علي خود مراقبتي بر اساس حمايت اجتماعي و سواد سلامت از طريق خود كارآمدي در مديريت ديابت در بيماران مبتلا به ديابت انجام شد.
مواد و روشها: جامعۀ آماري كليه بيماران ديابتي مراجعه كننده به متخصصين غدد شهر تهران در سال1397 بود. 195 نفر به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند. و به پرسشنامه هاي حمايت اجتماعي، سواد سلامت، خود كارآمدي در مديريت ديابت و خودمراقبتي ديابت پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش مدل يابي معادلات ساختاري تحليل شدند.
يافته‌ها: نتايج نشان داد سواد سلامت با خود مراقبتي (0/18=β و 0/01 ≤p)، حمايت اجتماعي با خود مراقبتي (0/15= β و0/05≤p)، خودكارآمدي در مديريت ديابت با خود مراقبتي (0/39= β و01 /0 ≤p)، سواد سلامت و خودكارآمدي در مديريت ديابت (0/25= β و01 /0 ≤p)، و نيز حمايت اجتماعي با خودكارآمدي در مديريت ديابت (0/25= β و01 /0 ≤p)، رابطه مستقيم مثبت و معني دار داشت. همچنين سواد سلامت با خود مراقبتي 0/09= β و01 /0 ≤p)، و حمايت اجتماعي با خود مراقبتي (0/09= β و01 /0 ≤p )، از طريق خودكارآمدي در مديريت ديابت رابطه غير مستقيم معني دار داشت.
نتيجه گيري: طبق يافته ها سواد سلامت و حمايت اجتماعي علاوه بر تاثير مستقيم از طريق خود كارآمدي در مديريت ديابت نيز بر رفتارهاي خودمراقبتي اثر گذار بود.
چكيده لاتين :
Considering the importance and high prevalence of diabetes, it is necessary to consider the factors related to self-care in these patients in order to improve the health of the community. Regarding this, the present research was conducted to examine the causal model of self-care based on social support and health literacy through self-efficacy in the management of diabetes among diabetic patients.
Materials and Methods: This study was conducted on 190 patients with diabetes mellitus referring to the endocrinologists in Tehran, Iran, in 2018. The study population was selected through convenience sampling method. The data were collected using the Social Support, Health Literacy, Self-Efficacy in Diabetes Management, and Diabetes Self-care Questionnaires. The data were analyzed using the structural equation modeling method.
Results: The results showed significantly direct relationships between health literacy and self-care (β=0.18, P≤0.01), between social support and self-care (β=0.15, P≤0.05), between self-efficacy in the management of diabetes and self-care (β=0.39, P≤0.01) between health literacy and self-efficacy in managing diabetes (β=0.25, P≤0.01), and between social support and self-efficacy in diabetes management (β=0.25, P≤0.01). In addition, self-care showed indirect relationships with health literacy (0.09=β, P≤0.01) and social support (β=0.09, P≤0.01) through self-efficacy in the management of diabetes.
Conclusion: As the findings indicated, health literacy and social support were effective not only in the management of diabetes through self-efficacy but also in self-care behaviors in diabetic patients.
