مدل شناختي- هيجاني اهمالكاري تحصيلي دانشجويان: ذهن آگاهي و ادراك زمان

Cognitive-Emotional Model of Students Academic Procrastination: Mindfulness and Time Perception

زمينه و هدف : اهمال‌كاري تحصيلي تمايلي غيرمنطقي در به تأخير انداختن انجام تكاليف تحصيلي است و شيوع آن بسيار گسترده است. ازاين‌رو، پژوهش حاضر باهدف آزمون مدل شناختي-هيجاني اهمال‌كاري تحصيلي با توجه به نقش ذهن آگاهي و ادراك زمان و ميانجيگري خودكارآمدي، اضطراب امتحان و كمال‌گرايي انجام‌شده است. مواد و روش‌ها : پژوهش حاضر از نوع همبستگي است و جامعه آماري اين پژوهش شامل كليه دانشجويان دانشگاه شهيد بهشتي بود كه ازاين‌بين 200 نفر به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از مقياس اهمال‌كاري تحصيلي دانشجويان (Procrastination Assessment Scale for Students يا PASS)، مقياس اضطراب امتحان (Test Anxiety Scale يا TAS)، مقياس خودكارآمدي (Self-Efficacy Scale يا SES)، مقياس چندبعدي كمال‌گرايي (Multidimensional Perfectionism Scale يا MPS) و پرسشنامه پنج‌وجهي ذهن آگاهي (Five Facet Mindfulness Questionnaire يا FFMQ) استفاده شد. به‌منظور آزمون روابط ساختاري در مدل مفروض، از روش مدل يابي معادلات ســاختاري (Structural Equation Modeling يا SEM) استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه مدل اصلاح‌شده با 90/0CFI= و 058/0RMSE= مورد تائيد است. رابطه بين اهمال‌كاري تحصيلي و ذهن آگاهي منفي و معنادار است (001/0p<). تفاوت مدل اصلاح‌شده با مدل مفهومي به طور كلي در تاثير غيرمستقيم اضطراب امتحان از طريق كاهش خودكارآمدي بر اهمال‌كاري تحصيلي و همچنين اثر تخمين زمان‌ بر ذهن آگاهي است. نتيجه‌گيري: ذهن آگاهي مي‌تواند به‌واسطه خودكارآمدي و اضطراب امتحان موجب كاهش اهمال‌كاري تحصيلي شود. درمجموع، نتايج مطالعه حاضر همسو با مجموعه تلاش‌هاي مفهومي در قلمرو مطالعاتي اهمال‌كاري تحصيلي است.

Aim and Background: Academic procrastination is an irrational desire to delay educational homework, and it is a widespread phenomenon. Therefore, the aim of present study was to investigate the cognitive-emotional model of academic procrastination with regard to the role of mindfulness, time perception, and mediating role of self-efficacy, exam anxiety and perfectionism. Method and Materials: The present study is a correlational study. The statistical population of this study consisted of all students of Shahid Beheshti University. The study sample consisted of 200 students were selected by convenience sampling method. The data were collected using Procrastination Assessment Scale for Students (PASS), Test Anxiety Scale (TAS), Multidimensional Perfectionism Scale (MPS), Self-efficacy Scale (SES) and Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ). In order to test structural relations in the proposed model, the method of Structural Equations Model (SEM) was used. Findings: The results showed that the modified conceptual model was confirmed with CFI=0.90 and RMSE=0.058. The relationship between the academic procrastination and mindfulness is negative and significant (P<0.001). Generally, there is a difference between the modified model with the conceptual model in the indirect effect of the test anxiety through reduction of self-efficacy on academic performance and the effect of time estimates on mindfulness. Conclusions: Based on the results, mindfulness-based methods are proposed to reduce academic procrastination due to the role of self-efficacy and test anxiety. In general, the results of the present study are in line with the set of conceptual efforts in the area of academic procrastination studies.