شناسايي تركيبات دارويي موجود در داروهاي گياهي ترك اعتياد

Identification of Medicine Components in Herbal Drugs for Addiction Treatment; A Case Study of Zanjan City

اهداف: در سال‌هاي اخير توليد و توزيع داروهاي گياهي ترك اعتياد توسط عطاري‌ها افزايش يافته است. هدف اين مطالعه، شناسايي تركيبات دارويي موجود در داروهاي گياهي ترك اعتياد جمع‌آوري‌شده از عطاري‌هاي شهر زنجان بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه تجربي در آزمايشگاه پزشكي قانوني شهر زنجان در سال 1393 انجام شد. تعداد 143 نمونه از عطاري‌هاي سطح شهر زنجان كه در حدود 20 عطاري بودند جمع‌آوري شده و تركيبات موجود در آنها به‌وسيله دستگاه‌هاي GC-MS و HPLC شناسايي ‌شدند. داده‌ها به‌وسيله نرم‌افزار SPSS 19 مورد آناليز قرار گرفتند. يافته‌ها: در 143 نمونه مورد بررسي، 31 نمونه (21.7%) فاقد هر تركيب دارويي و 112 نمونه (78.3%) داراي حداقل يك تركيب دارويي بودند. فراوان‌ترين‌ تركيب دارويي يافت‌شده ترامادول (69.9%) و سپس ديفنوكسيلات (31.5%) و آتروپين (31.5%) بود. در بررسي تعداد تركيب دارويي استفاده‌شده در يك دارو، 51 نمونه (35.7%) داراي يك تركيب، 23 نمونه (16.1%) داراي دو تركيب، 36 نمونه (25.2%) داراي سه تركيب و 2 نمونه (1.4%) داراي چهار تركيب هم‌زمان بودند. نتيجه‌گيري: در اكثر نمونه‌هاي جمع‌آوري‌شده از عطاري‌ها، يك يا چند نوع تركيب دارويي مخدر وجود دارد كه فراوان‌ترين آنها ترامادول، ديفنوكسيلات و آتروپين است.

Aims Production and distribution of herbal drugs by herb sellers are increased for addiction treatment in recent years. The aim of this study was to investigate the medicine components of herbal drugs for addiction treatment, collected from the herb shops of Zanjan city. Materials & Methods This experimental study was performed in legal medicine laboratory of Zanjan city in 2014. Samples (N=143) collected from the herb shops (N=20) of Zanjan city and their components detected by GC/MS and HPLC instrument. Data were analyzed through SPSS 19 software. Findings 31 samples (21.7%) of 143 samples didn’t have any medicine components and 112 samples (78.3%) had at least one medicine component. The most abundant medicine components were tramadol (69.9%) and diphenoxylate (31.5%), and atropine (31.5%). Investigating of the number of medicine components in one drug type revealed that 51 samples (35.7%) had one component, 23 samples (16.1%) had two components, 36 samples (25.2%) had three components and 2 samples (1.4%) had four components, simultaneously. Conclusion In most samples collected from herb shops, one or two medicine components of opium exists that the most abundant of them is tramadol, diphenoxylate, and atropine.