ايران – عربستان؛ طرح الگوي تنش زدايي با محوريت مناقشات منطقه اي

ايران و عربستان در طول تاريخ دو رقيب منطقه‌اي يكديگر محسوب مي‌شوند. بااين‌حال، از زمان حوادث بهار عربي و به‌خصوص اتفاقات مربوط به سوريه، بحرين و يمن، از يك‌سو، و عقد توافق برجام ميان ايران و گروه 1+5 از سوي ديگر، اين رقابت جنبۀ خصومت پيدا كرده و به قطع روابط ديپلماتيك ميان دو كشور نيز انجاميده است. نويسندگان اين پژوهش دليل اصلي تقابل ميان دو كشور را مسائل عيني و ناشي از عوامل ژئوپليتيك و منافع منطقه‌اي دانسته و عوامل غيرمادي همچون هويت و ايدئولوژي را تنها تشديدكنندۀ اين تقابل ذكر كرده‌اند. به اين‌ترتيب، مهم‌ترين عامل در كاهش تنش ميان ايران و عربستان را تفاهم دربارۀ منافع منطقه‌اي و ژئوپليتيك برمي‌شمارد. مذاكره ميان دو كشور براي به رسميت شناختن حوزۀ نفوذ يكديگر در منطقۀ مي‌تواند گام نخست براي تنش‌زدايي باشد. به اين منظور، نويسندگان پيشنهاد مي‌كنند ايران با اولويت بخشيدن به حل برخي بحران‌ها (همچون سوريه و عراق) و عربستان با اولويت بخشيدن به حل بحران بحرين و يمن، نفوذ يكديگر در اين كشورها را به رسميت بشناسند و به حل‌وفصل مناقشات مذكور بپردازند. ميانجيگري عمان ميان دو كشور مي‌تواند زمينه‌ساز آغاز مذاكرات مربوط باشد.