اثرات رفاهي شوك هاي قيمت بنزين و نفت گاز: رويكرد داده هاي پانل پويا

Welfare Effects of Gasoline and Gasoil Price Shocks: A Dynamic Panel Data Approach

اين مطالعه با استفاده از روش تجزيه قيمت مورك به بررسي آثار شوك هاي مثبت قيمت واقعي بنزين و نفت گاز و تعيين اثرات رفاهي واقعي كردن قيمت بنزين و نفت گازطي سال­هاي 93-1386 در بخش حمل و نقل استان‌هاي اصفهان، تهران، خراسان رضوي، فارس، مازندران و خوزستان با استفاده از روش پانل ديتاي پويا پرداخته است. نتايج حاكي از آن است كه به لحاظ قدر مطلق تغيير مصرف بنزين، ناشي از شوك مثبت قيمت واقعي بنزين بسيار كوچك‌تر از تغيير مصرف نفت گاز ناشي از شوك مثبت قيمت واقعي نفت گاز است، حساسيت تقاضاي بنزين در بلندمدت (به دليل داشتن زمان و فرصت كافي براي تغيير سوخت و ارتقا سطح فنّاوري) نسبت به كوتاه‌مدت در بخش حمل‌ونقل استان‌هاي موردنظر بيشتر است اما در مورد نفت گاز به دليل ماهيت نهاده‌اي بودن نفت گاز در بخش توليد، وضعيت فوق برقرار نيست. در كوتاه‌مدت و بلندمدت كشش قيمتي تقاضاي نفت گاز از كشش قيمتي تقاضاي بنزين كوچك‌تر است و حتي در بلندمدت هم مقدار كشش قيمتي بنزين ناچيز است و مصرف بنزين در اثر سياستهاي قيمتي چندان تغيير نخواهد كرد. در پايان با استفاده از سيستم تقاضاي تقريباً ايده­آل و معيار رفاهي درآمد معادل تابع درآمد معادل استخراج شده و اين نتيجه حاصل شد كه درآمد معادل ناشي از تغيير قيمت بنزين از درآمد معادل ناشي از تغيير قيمت نفت گاز كوچك‌تر است و بايد براي جبران رفاه ازدست‌رفته ناشي از افزايش قيمت نفت گاز، پرداخت بيشتري انجام داد. به‌عبارت‌ديگر با افزايش قيمت نفت گاز مردم بيشتر متضرر مي­شوند وكاهش رفاه جامعه بيشتر از حالتي است كه قيمت بنزين افزايش يابد

This paper uses the Mork approach to decompose the price shocks and analyzes the welfare effects of gasoline and gasoil price shocks for the period of 2007-2014 in Esfahan, Tehran, Khorasan, Fars, Mazandaran, and Khuzestan provinces using a dynamic panel data approach. According to the results gasoline demand is less responsive than gasoil demand to price shocks. For these provinces, the long run price elasticity of gasoline demand in the transportation sector has been found to be more than its short run price elasticity. This is not the case as regards gasoil demand. Price elasticity of gasoline is very small both in the long run and short run although it is more than gasoil price elasticity. Using an Almost Ideal Demand system, it is concluded that welfare effects of gasoil price shocks, as calculated by Equivalent Variation welfare change index (EV), are less than gasoline price shocks.