اندازه‌گيري فاكتور X در تنظيم مقررات انگيزشي: مطالعه موردي صنعت توزيع برق ايران

Measuring the X-factor for Incentive Regulation of Iranian Power Distribution Companies

دستيابي به بهره‌وري و كارايي بالا در صنعت توزيع برق كشور با توجه به وضعيت اين صنعت ضروري بوده و از طرف ديگر مسئله اصلي در رويكردهاي تنظيم مقررات انگيزشي استفاده از يك معيار مناسب جهت اندازه‌گيري كارايي و رشد بهره‌وري است. اين شاخص در تنظيم مقررات انگيزشي فاكتور X بوده كه هدف اصلي اين تحقيق اندازه‌گيري آن در صنعت توزيع برق ايران است. به منظور دسترسي به هدف تحقيق از داده‌هاي شركت‌هاي توزيع برق ايران در دوره زماني 1383 تا 1393 و يك مدل ارائه شده براي تحليل پوششي داده‌ها با وجود نهاده‌هاي قابل كنترل و غير قابل كنترل و ستاده‌هاي مطلوب و نامطلوب استفاده شد. نتايج مربوط به محاسبه شاخص بهره‌وري مشخص كردند كه شركت‌هاي توزيع برق كارا بايد هر ساله 06/3 درصد بهره‌وري كل عوامل توليد خود را رشد دهند. شركت‌هايي كه كارا نيز نبوده‌اند بايستي بيشتر از 3/06 درصد بهره‌وري كل عوامل توليد خود را رشد دهند. بيشترين مقدار فاكتور X در دوره زماني 1383 تا 1393 مربوط به شركت توزيع برق شمال كرمان بوده كه 0/0703 بدست آمده است كه نشان مي‌دهد تنظيم‌كننده بايد به دنبال 7/03 درصدي در بهره‌وري شركت توزيع برق شمال كرمان باشد.

Achieving high productivity and efficiency in the electricity distribution industry is one of the main missions of Power Distribution Companies in Iran. The main problem in incentive regulation of Power Distribution Companies to fulfill this target is to develop an appropriate benchmark for efficiency and productivity growth dubbed as "X-factor". This paper aims at measuring X-factor for the Iranian power distribution industry. Data of Power Distribution Companies for the period of 2003-2014 and a DEA model including desirable and undesirable outputs and controllable and uncontrollable inputs have been used. According to the results, efficient companies must improve their total factor productivity at an annual rate of 3.06 percent; and inefficient companies most improve it at higher rates. The maximum X-factor is 0.0703 percent belonging to Power Distribution Company of North of Kerman Province, meaning that the Regula