داروهاي مازاد بر مصرف موجود در منازل شهر اروميه در سال 1395

UNUSED MEDICINES IN URMIA HOUSEHOLDS IN 2016

پيش‌زمينه و هدف: يكي از مشكلات سلامتي در هر كشوري، جمع‌آوري داروهاي مازاد در منازل مي‌باشد كه وجود اين داروها علاوه بر تحميل هزينه‌هاي اقتصادي بر نظام سلامت مي‌تواند مشكلاتي براي خانواده‌ها مانند مسموميت و مصرف بي‌رويه ايجاد نمايد. اين مطالعه به‌منظور بررسي داروهاي مانده مصرف نشده در شهر اروميه انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش از نوع توصيفي تحليلي بود و به‌صورت مقطعي انجام شد. روش نمونه‌گيري از نوع خوشه‌بندي و بر اساس مناطق چهارگانه شهري بود و تعداد 256 خانوار به‌صورت سهميه‌اي در داخل اين مناطق توزيع گرديد. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه بود كه با مراجعه به درب منازل و با روش مصاحبه و مشاهده داروها، درصد خانوارهايي كه داروي مازاد در منزل داشتند، اشكال دارويي، خانواده دارويي، تاريخ‌مصرف داروها، ارزش ريالي داروها و محل نگهداري آن‌ها در منازل شهر اروميه در سال 2017 تعيين شدند. اطلاعات پس از گردآوري با استفاده از روش‌هاي آماري توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه‌و‌تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه 88 درصد خانوارها در خانه، داروهاي استفاده‌نشده نگهداري مي‌كردند. يعني در هر منزل به‌طور ميانگين 8.27 قلم دارو با ارزش ريالي معادل با 81050 به‌صورت مازاد وجود داشت كه اين رقم در سطح كلان، مبلغ بسيار بالايي مي‌شود كه تقريباً معادل با بودجه يك سال دارويي كشور است. رايج‌ترين شكل و خانواده دارويي در بين داروهاي مازاد به ترتيب قرص با 87درصد و مسكن‌ها با 24.4درصد بودند. بحث و نتيجه‌گيري: مطلوبيت جزئي حاصل از مصرف داروها و استفاده متعاقب از داروهاي باقيمانده كه شايد بعد از تاريخ انقضاي آن‌ها نگهداري شوند نه‌تنها سلامتي بيماران را به خطر مي‌اندازد؛ بلكه هم‌چنين هزينه مراقبت سلامتي را افزايش مي‌دهد. لذا افزايش آگاهي مردم در زمينه چگونگي مصرف و نگهداري داروها مي‌تواند از به هدر رفتن هزينه بسيار بالايي جلوگيري نمايد.

Background & Aims: One of the health problems in each country is the collection of surplus drugs in homes, which these drugs impose economic costs on the health system as well as can cause problems for families such as poisoning and excessive consumption. This study aimed to investigate the unused drugs in Urmia city. Materials & Methods: This was cross-sectional and descriptive-analytic research. Sampling method was cluster based on four urban areas which 256 households were distributed within these areas. The data gathering tool was a questionnaire which by visiting homes and method of interviewing and drug observing were obtained the percentage of households with surplus drugs, forms and family of drugs, expiration date of drugs, price of drugs and their keeping place in Urmia’s homes in 2017. The data were analyzed by SPSS software. Results: The results showed that 88% of households kept unused drugs at home. That is, there were an average of 8.27 number of drugs at each home with the value of 81050 Rials per capita, which is a huge amount at the macro level and it is approximately equivalent to the country's one-year drug budget. The most common form and family of drugs among surplus drugs were pills (87%) and analgesics (24.4%), respectively. Conclusion: Partial utility of drug usage and the subsequent use of remaining drugs, which may be kept after their expiration date, endanger not only the health of patients, but also increase the cost of health care. Therefore, increasing people's awareness about how to use and store drugs can prevent from wasting too much money.