مقايسه اثربخشي آموزش مديريت تعاملي ديابت و آموزش ايمن‌سازي در مقابل استرس بر خود مراقبتي بيماران ديابتي نوع دو

Comparison of the Effectiveness of Interactive Diabetes Management Education and Stress Inoculation Training on the Self-care of Type II Diabetic Patients

زمينه و هدف: ﺑﻴﻤﺎري دﻳﺎﺑﺖ (Diabetes disease) ﻳﻜﻲ از شايع‌ترين بيماري‌هاي ﻣﺰﻣﻦ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ بزرگ‌ترين ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ در ﻫﻤﻪ كشورها است. مهم‌ترين راﻫﺒﺮد ﻛﻨﺘﺮل بيماري‌هاي ﻣﺰﻣﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺧﻮد است. هدف اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ مقايسه تأثير آموزش مديريت تعاملي ديابت (Interactive Diabetes Management Training يا IDMT) و آموزش ايمن‌سازي در مقابل استرس (Stress Inoculation Training يا SIT) بر خود مراقبتي بيماران ديابتي نوع دو بود. مواد و روش‌ها: روش پژوهش حاضر نيمه آزمايشي بود. جامعه آماري اين پژوهش شامل 2450 نفر از بيماران ديابتي درمانگاه ام‌البنين اصفهان بود كه از ميان آن‌ها 39 نفر به شيوه نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل جايگزين شدند. گروه‌ها پرسشنامه خود مراقبتي بيماران ديابتي (Summary of Diabetes Self-Care Activities يا SDSCA) را قبل و بعد از مداخله تكميل كردند. گروه آزمايش يك SIT و گروه آزمايش دو IDMT را طي 6 جلسه 90 دقيقه‌اي به‌صورت هفتگي و گروهي دريافت كردند، اما گروه كنترل اين آموزش‌ها را دريافت نكرد. داده‌هاي پژوهش با استفاده از روش تحليل كوواريانس چند متغيره (MANCOVA) و به‌وسيله نرم‌افزار SPSS نسخه 19 تحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد IDMT و SIT بر خود مراقبتي بيماران ديابتي مؤثر هستند. هر دو آموزش باعث افزايش خود مراقبتي شركت‌كنندگان شدند، اما تفاوت معناداري بين تأثير دو روش مداخله وجود نداشت (05/0>p). نتيجه‌گيري: علاوه بر SIT، IDMT نيز مي‌تواند به‌عنوان يك روش مداخله‌ مفيد براي افزايش ميزان خود مراقبتي بيماران ديابتي به كار رود.

Aim and Background: Diabetes mellitus is one of the most common chronic diseases and is one of the biggest health problems in all countries. The most important strategy for controlling chronic patients is self-care behaviors. The purpose of this study was to compare the effect of Interactive Diabetes Management Training (IDMT) and Stress Inoculation Training (SIT) on self-care in type II diabetic patients.Methods and Materials: This was a semi-experimental research and the population of this study included 2450 diabetic patients in Isfahan's Um Al-Benin Clinic, 39 of whom were selected through a convenient sampling method and randomly assigned to two groups of control and one control group. Groups Summary of Diabetes Self-Care Activities (SDSCA) for diabetic patients completed before and after education. Experimental group one, (SIT), and two groups of (IDMT) training received a weekly and group-based 90-minute training session. But the control group did not receive these training. The research findings were analyzed using Multivariate Analysis of Covariance (MANCOVA) and SPSS-19 software. Findings: IDMT and SIT were effective in diabetic patient’s self-care and both training increased self-care for participants. But there was no significant difference between the two methods of intervention (p ≤.319). Conclusions: SIT and IDMT can be used as an effective interventional method for increasing self-care in diabetic patients.