بررسي ميزان فرسودگي شغلي و عوامل مرتبط با آن در كاركنان شاغل در مراكز بهداشتي و درماني شهرستان بابل

Occupational Burnout and its Related Factors among Health Care Center Staff in Babol

مقدمه: كاركنان مشاغل بهداشتي و درماني به دليل حجم كاري زياد و با توجه به فقدان ارتقاي علمي و شغلي در كنار حساس بودن نوع مسئوليت‌ها، در معرض فرسودگي شغلي هستند. مطالعه حاضر با هدف تعيين فرسودگي شغلي و عوامل مرتبط با آن در كاركنان مراكز بهداشتي و درماني شهرستان بابل در سال 1395 انجام پذيرفت. روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي، 210 نفر از شاغلين مراكز بهداشتي و درماني به روش طبقه‌اي-تصادفي انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه‌اي مشتمل بر سن، جنس، شغل، رشته تحصيلي، ميزان تحصيلات، نوع استخدام، ميزان حقوق، سابقه كار، محل خدمت و پرسشنامه استاندارد فرسودگي شغلي مازلاك (Maslach Burnout Inventory (MBI بود كه فرسودگي شغلي را در سه بُعد تحليل عاطفي، مسخ شخصيت و احساس كاهش موفقيت فردي مي‌سنجيد. تجزيه تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي توصيفي و استنباطي در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و با سطح معني‌داري كمتر از 05/0 انجام شد. نتا‌يج: 46 نفر (22/2%) كاركنان خستگي هيجاني بالا و 55 نفر(26/6%) داراي مسخ شخصيت بودند. هيچ‌كدام از افراد احساس كفايت شخصي پايين نمي‌كردند. خستگي هيجاني و مسخ شخصيت رابطه معني‌دار معكوس با ميزان تحصيلات كاركنان داشتند (0/004=P و 0/005=P). بين خستگي هيجاني با سابقه كار (0/003=P)، نوع استخدام (0/048=P)، و بين مسخ شخصيت با سابقه كار (0/001=P) و نوع استخدام (0/013=P) ارتباط معنادار مستقيمي مشاهده گرديد. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به وجود مؤلفه‌هاي فرسودگي شغلي بين كاركنان، لزوم مديريت صحيح منابع انساني جهت ارتقاء روحيه و انگيزه كاري و فراهم نمودن محيط كار مطلوب همراه با حمايت‌هاي مالي، بيش از پيش احساس مي‌شود.

Background: The staff of health care centers are prone to occupational burnout due to their overwhelming workload, the lack of scientific and professional promotion, along with their sensitive responsibilities. The purpose of this study was to determine occupational burnout and its related factors among the staff of health care centers in Babol, in 2016. Methods: In this cross-sectional study, 210 employees of health care centers were selected by stratified random sampling. Data were collected using demographic data and the Maslach Burnout Inventory (MBI), which included occupational burnout in three dimensions of emotional analysis, depersonalization, and a sense of reduction in individual success. Data were analyzed by descriptive statistics and analytical tests in SPSS 22 with a significant level of 0.05. Results: Results showed that 46 employees (22.2%) had high emotional exhaustion, and 55 (26.6%) had high depersonalization. None of the respondents felt low personal accomplishment. Emotional exhaustion and depersonalization had a significant inverse relation with the staff's educational level (P=0.005 and P=0.004, respectively). There was a significant direct correlation between emotional exhaustion with work experience (P=0.003), and type of employment (P=0.048); and also between depersonalization with work experience (P=0.001) and type of employment (P=0.013). Conclusion: Given the presence of burnout components among staff, proper human resources management is recommended to improve morale and motivation and provide a favorable work environment with financial support for all staff.