ارزيابي خطر سرب و كادميوم بر سلامت انسان در خاك‌هاي‌ سطحي اطراف كارخانه ذوب‌آهن و مجتمع فولاد مباركه

Risk Assessment of Lead and Cadmium on Human Health in Surface Soil around Esfahan Steel Company and Mobarakeh Steel Complex, Iran

مقدمه: تمركز فعاليت‌هاي صنعتي در شهرها، باعث تجمع فلزات سنگين در خاك مي‌شود كه سلامت انسان را به خطر مي‌اندازد. با توجه به تأثير مناطق صنعتي در آلودگي خاك به فلزات سنگين، پژوهش حاضر با هدف ارزيابي خطر سرب و كادميوم بر سلامت انسان در خاك‌هاي سطحي اطراف كارخانه ذوب‌آهن و مجتمع فولاد مباركه انجام گرفت. روش‌ها: 208 نمونه از خاك‌هاي سطحي اطراف دو كارخانه ذوب‌آهن و مجتمع فولاد مباركه جمع‌آوري شد و غلظت عناصر كادميوم و سرب در آن‌ها تعيين گرديد. خطرات سرطان‌زايي و غير سرطان‌زايي ناشي از جذب فلزات سنگين موجود در خاك سطحي منطقه براي مسيرهاي بلع، تنفس و جذب پوستي با استفاده از روش پيشنهاد شده سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا براي كودكان و بزرگسالان مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته‌ها: بيشترين خطر ابتلا به بيماري‌هاي غير سرطاني ناشي از جذب كادميوم، به گروه كودكان اختصاص داشت (19/8). همچنين، خطر ابتلا به بيماري‌هاي غير سرطاني در اثر مصرف سرب (73/16) بيشتر از كادميوم گزارش گرديد؛ در حالي كه اين روند براي عنصر كادميوم معكوس بود. خطر ابتلا به بيماري‌هاي سرطاني نيز روند مشابهي را نشان داد. نتيجه‌گيري: آلودگي خاك‌هاي سطحي زمين‌هاي اطراف كارخانه ذوب‌آهن و فولاد مباركه به فلز سرب و كادميوم، مي‌تواند سهم مهمي در ابتلا به بيماري‌هاي سرطاني و غير سرطاني داشته باشد.

Background: The concentration of industrial activities in the cities causes accumulation of heavy metals in soil that is dangerous for human health. Due to the effect of industrial regions on soil pollution with heavy metals, this research was done to evaluate the risk of lead (Pb) and cadmium (Cd) on human health in surface soil around Esfahan steel company and Mobarakeh steel complex, Iran. Methods: 208 samples from the surface soil around Esfahan steel company and Mobarakeh steel complex were collected and Cd and Pb concentration of samples were determined. Carcinogenicity and non-carcinogenicity risks of heavy metals sorption existing in surface soils through ingestion, inhalation, and dermal pathways for children and adults were evaluated using the United States Environmental Protection Agency (EPA) method. Findings: The most non-cancer diseases risk due to Cd sorption belonged to the children [Hazard index (HI) = 8.19] and the non-cancer diseases risk from Pb (HI = 16.73) was higher than Cd; while, the opposite trend was observed for Cd. The same results were found for cancer diseases. Conclusion: The pollution of surface soil to Pb and Cd around Esfahan steel company and Mobarakeh steel complex has an important role in developing cancer and non-cancer diseases.