تركيب اسپينل به عنوان شاخص پتروژنتيكي بخش گوشته‌اي افيوليت فرومد، شمال غرب سبزوار، شمال‌ شرق ايران

منطقۀ فرومد در شمال غرب شهرستان سبزوار و در حاشيۀ شمال شرقي ايران مركزي و در غربي‌ترين بخش مجموعه افيوليتي سبزوار واقع است. بخش گوشته‌اي افيوليت فرومد عمدتاً شامل هارزبورژيت‌ها، دونيت‌ها، دايك‌هاي پيروكسنيتي و لنزهاي كروميتيتي هستند كه واجد اسپينل‌هاي قهوه‌اي تا سياه رنگ مي‌باشند. مقدار اكسيد‌هاي Cr2O3 و Al2O3 موجود در كروم‌اسپينل هارزبورژيت‌ها به ترتيب بين 6/32 تا 1/53 و 6/15 تا 8/34 درصد وزني و مقدار عدد كروم (Cr#) آنها بين 39 تا 69 درصد متغير است. ارتباط بين عدد كروم (Cr#) اسپينل و ميزان فورستريت (Fo) اوليوين‌هاي همزيست (درصد فورستريت بين 91 تا 92) و همچنين مقادير پايين اكسيد تيتان (كمتر از 06/0 درصد وزني) هارزبورژيت‌ها نشان ميدهند كه هارزبورژيت‌ها از روند آرايه‌ي گوشته اوليوين–اسپينل (OSMA) تبعيت كرده و در محدودۀ مشترك بين پريدوتيت‌هاي جلو قوس و آبيسال پلات مي‌شوند و حاصل باقيمانده‌هاي درجات متوسط ذوب بخشي (حدود 15 تا 26 درصد) از يك گوشته نسبتاً تهي‌شده هستند. اما، ميزان عدد كروم كروم‌اسپينل‌هاي موجود در دونيت‌ها، كروميتيتت‌ها و پيروكسنيت‌ها، بالا و بين 81 تا 85 درصد بوده و وابسته به مذاب‌هاي بونينيتي مي‌باشند و نشاندهنده آن هستند كه از درجه ذوب بخشي بالاي يك منشأ گوشته‌اي تهي شده، تحت شرايط آبدار مشتق شده‌اند. در نتيجه، شيمي كاني‌هاي كروم‌اسپينل سنگ‌هاي بخش گوشته‌اي افيوليت فرومد، حاكي از آن است كه ژنز اين مجموعه سنگي در يك محيط سوپراسابداكشن تكامل يافته و حاصل از فرورانش رو به شمال دريا/اقيانوس سبزوار در پاسخ به همگرايي بين پليت‌هاي خرد قاره شرق ايران مركزي و البرز (توران) گسترش يافته است.