عنوان مقاله :
جهتگيري فاز كششي كربونيفرپرمين البرز مركزي: تجزيه و تحليل تنش ديرين بر روي دادههاي گسلهاي رشدي
پديد آورندگان :
جباري ، اكبر دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم زمين - گروه زمين شناسي , دولتي ، اصغر دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم زمين - گروه زمين شناسي , شهيدي ، عليرضا سازمان زمين شناسي و اكتشافات معدني كشور , بهروز ، امين دانشگاه خوارزمي - دانشكده علوم زمين - گروه زمين شناسي
كليدواژه :
البرز مركزي , تنش ديرين , كربونيفر , پرمين , رژيم كششي
چكيده فارسي :
كمربند كوهزايي البرز حاصل برخورد صفحههاي ايران مركزي با اوراسيا در زمان اواخر ترياس ميباشد. بررسيهاي رخسارهاي در البرز و ايران مركزي، حاكي از رسوبگذاري در يك محيط آرام و كم عمق در حاشيه غير فعال گندوانا در زمان پالئوزييك را پيشنهاد ميكند. اين مطالعه جهتگيري و تجزيه و تحليل تنش ديرين (Paleostress) دورههاي كربونيفر و پرمين در البرز مركزي را بر اساس مشخصات هندسي و جنبشي گسلها، همچون امتداد، شيب صفحه گسل، جهتگيري خشلغز و نوع عملكرد آن، برآورد نموده است. به دليل وجود رويدادهاي تكتونيكي متعدد از بازه زماني كربنيفرپرمين تا عهد حاضر در اين منطقه، تنها از دادههاي گسلي همزمان با رسوبگذاري جهت تعيين تنش ديرين مورد استفاده قرار گرفته است.در مجموع 15 ايستگاه مشتمل بر 148 داده گسلي در طول جاده تهرانچالوس از دورههاي زماني كربنيفر و پرمين جهت تجزيه و تحليل تنش ديرين برداشت شد. دادههاي برداشتي بر اساس محور چينخوردگي به حالت اوليه برگردانده شده و بر اساس نرم افزار FSA پردازش شد و تنشهاي اصلي بدست آمد. نتايج اوليه به دست آمده يك رژيم تكتونيكي كششي محض با جهتگيري تنش اصلي كمينه شمالي جنوبي براي هر دو دوره كربونيفر و پرمين، با توجه به موقعيت امروزي اين كوهزاد، را نشان ميدهد. ايران مركزي و بلوكهاي همجوار از زمان جدا شدن از صفحه گندوانا و حركت آنها به سوي صفحه اوراسيا، داراي چرخشهايي حول محور قائم داشته است. با در نظر گرفتن اين چرخشها، جهتگيري تنش اصلي كششي در زمان پرمين، شمالخاوري جنوبباختري و در زمان كربونيفر تقريباً خاورشمالخاوري باخترجنوبباختري برآورد شده است.