بررسي همخواني گروه‌بندي ژنوتيپ‌هاي برنج آپلند و لولند با استفاده از نشانگرهاي ريزماهواره و شاخص‌هاي تحمل به تنش خشكي

يكي از روش‌هايي كه مي‌تواند ميزان اعتبار نشانگرهاي شناسايي شده را ارزيابي كند، بررسي هم‌خواني گروه بندي افراد برپايه نشانگر‌هاي مولكولي و داده‌هاي فنوتيپي به‌دست‌آمده از آزمايش در شرايط عادي و تنش خشكي است. اين پژوهش به منظور بررسي وجود ارتباط احتمالي بين نشانگر‌ SSR و شاخص‌هاي تحمل به تنش خشكي در ژنوتيپ‌هاي مورد نظر و همچنين گروه‌بندي ژنوتيپ‌ها بر اساس اين نشانگر SSR و شاخص‌هاي تحمل به تنش خشكي با 40 ژنوتيپ برنج در دو محيط تنش و بدون تنش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار به همراه 26 نشانگر ريزماهواره مرتبط با تحمل به تنش خشكي اجرا شد. در مجموع، 128 آلل چندشكل با ميانگين 4.92 آلل به ازاي هر جايگاه نشانگري تكثير شد. بالاترين ميزان PIC مربوط به نشانگر RM5672 (0.829) و كم‌‌ترين آن مربوط به نشانگر RM523(0.047) بود. تحليل همبستگي بين عملكرد و شاخص‌هاي تحمل به تنش در دو شرايط تنش و بدون تنش، شاخص‌هاي تحمل به تنش (STI)، ميانگين هندسي بهره‌وري (GMP)، شاخص ميانگين عملكرد (MP) و شاخص عملكرد (YI) را به عنوان شاخص برتر در شناسايي ژنوتيپ‌هاي متحمل و حساس معرفي كرد. تجزيه خوشه‌اي ژنوتيپ‌هاي برنج مورد مطالعه به روش Ward براساس شاخص‌هاي تحمل به خشكي، آن‌ها را به سه گروه متحمل نيمه متحمل و حساس تقسيم كرد. با توجه به‌ اين‌كه ژنوتيپ‌هاي گروه دوم از لحاظ شاخص‌هاي فوق، داراي ارزش بالاتر از ميانگين كل بودند، به عنوان ژنوتيپ‌هاي متحمل معرفي شدند كه اغلب شامل ژنوتيپ‌هاي آپلند و يك ژنوتيپ هاشمي بودند. گروه اول نيمه متحمل و گروه سوم حساس شناخته شدند. تجزيه خوشه اي برپايه نشانگر‌هاي ريزماهواره نيز ژنوتيپ‌ها را به دو گروه تقسيم كرد. مقايسه اين دو نوع گروه‌بندي بيانگر همخواني شايان توجهي بين آن‌ها بود، طوري كه در هر دو گروه‌بندي ژنوتيپ هاشمي قرابت نزديكي با ژنوتيپ‌هاي آپلند نشان داد و همراه آن‌ها در يك گروه قرار گرفت.